Konsultant Krajowy w dziedzinie Transplantologii: Generyk może nie zapewnić optymalnego leczenia

Podanie pacjentowi po transplantacji leku generycznego może doprowadzić, w najgorszym przypadku, do odrzucenia przeszczepu. Lekarze nieczęsto bowiem znają rzeczywistą siłę działania leku oraz farmakodynamikę, a co za tym idzie nie wiedzą, jak lek dawkować – mówi prof. dr hab. med. Lech Cierpka, Konsultant Krajowy w dziedzinie Transplantologii Klinicznej w rozmowie z Andrzejem Berezowskim.
T. Gutry
T. Gutry / TS
- Ministerstwo Zdrowia zmieniło listę leków refundowanych. Pacjenci po przeszczepach skarżą się, że gwałtownie wzrastają ceny leków, które muszą brać. Opakowanie jednego z leków, za które pacjent płacił 42 złote, teraz będzie kosztowało 302 złote. 
- Ministerstwo Zdrowia z powodów ekonomicznych zdecydowało się zastąpić oryginalne leki generykami, czyli lekami odtwórczymi,  ich tańszymi zamiennikami. Zgodnie z ustawą o refundacji podstawę limitu w danej grupie leków stanowi najwyższa spośród najniższej ceny hurtowej za lek, który zwykle jest generykiem. Producenci leków droższych, w tym oryginalnych, od dnia opublikowania listy mają 30 dni, aby obniżyć ceny hurtowe swoich produktów i tym samym stać się cenowo konkurencyjnym.

- Dlaczego Ministerstwo zdecydowało się na taki krok?
- Wyobraźmy sobie, że kupiliśmy nowy samochód. Uległ wypadkowi. Chcemy, aby do jego naprawy użyto oryginalnych część, tymczasem ubezpieczyciel uważa, że równie dobrze do naprawy można użyć tańszych zmieników.  
Ponadto umieszczenie generyków na liście leków refundowanych jest formą nacisku na producentów oryginalnych leków, aby obniżyli ich ceny. Część z producentów z pewnością to zrobi, część zdecyduje się wycofać swoje produkty z polskiego rynku. 

- Samochód po naprawie, niezależnie czy warsztat zastosuje części oryginalne, czy zamienniki, będzie jeździł (przynajmniej powinien). A jak jest z lekami? Czy dla pacjenta jest wszystko jedno, czy jest leczony przy pomocy oryginalnych leków, czy generyków?
- Nie jest. Lek odtwórczy, czyli zamiennik leku oryginalnego zawiera tę samą substancję czynną.  Substancje czynne leków odtwórczych, by obniżyć ich cenę są kupowane u producentów w Chinach czy Indiach. Lekarz na podstawie opisu dawki i substancji czynnej na opakowaniu przepisuje lek. Problem polega na tym, że siła działania konkretnej dawki leku oraz farmakodynamika substancji czynnej może odbiegać od deklarowanej . 
Dodatkowo importerzy generyków nie mają dobrze rozwiniętej sieci dystrybucji leków. To powoduje, że na terenie kraju mogą występować początkowo niedobory w zaopatrzeniu, a co za tym idzie pacjent będzie musiał kupować leki z poza listy leków refundowanych lub w ogóle nie będzie miał dostępu do potrzebnych mu preparatów. 

- Co może spowodować zastosowanie niewłaściwego leku?
- Nawet odrzucenie przeszczepu. Dlatego lekarze niechętnie decydują się na stosowanie nowo wprowadzanych leków generycznych. Nie lubią stosować leków, do których nie nabrali jeszcze zaufania. Również pacjenci nie lubią, gdy znany im lek zastępowany jest nieznanym.  

- Czy ministerstwo konsultowało z panem profesorem możliwość zamiany leków oryginalnych, czy dotychczas szeroko  stosowanych na nowe generyki?
- Nie było takich konsultacji. Napisałem w tej prawie pismo do ministerstwa, w którym sugerowałem, aby wprowadzić okres przejściowy przechodzenia od leków oryginalnych, czy znanych szeroko stosowanych leków odtwórczych  na nowe leki generyczne, tak aby lekarze mogli się dokładnie zapoznać z ich rzeczywistym działaniem. 
Można było również ustawić progi dopłat do leków tak, aby pacjent miał wybór: kupuje tańszy zamiennik lub nieco droższy lek oryginalny. W przypadku, gdy lek oryginalny nie jest refundowany, jego koszt zakupu przekracza możliwości większości pacjentów. Przykładowo jeden z oryginalnych leków przeciwwirusowych stosowanych w transplantologii będzie teraz kosztował 1057 złotych. To powoduje, że pacjent jest skazany na nowo wprowadzony lek generyczny.    

- I?
- Działania ministerstwa poprzez gwałtowne zmiany na liście leków refundowanych wprowadzają elementy niepewności i ryzyka. Leki generyczne to oszczędność, która jednak nie zawsze przekłada się na jakość leczenia i spokój pacjenta. Generalnie nie jestem przeciwnikiem leków odtwórczych, bo szereg leków generycznych pozyskało zaufanie lekarzy i pacjentów. Pacjenci jednak chcą mieć pewność, że otrzymają odpowiedniki leków oryginalnych o takim samym działaniu i właściwych dawkach odpowiednich dla nich leków. Nowe generyki pojawiające się na liście leków refundowanych, gdzie jedynym kryterium jest cena, takiej pewności w pełni nie dają. 

Prof. dr med. Lech Cierpka jest jednym z najbardziej cenionych specjalistów w kraju w dziedzinie transplantologii klinicznej. Brał udział w innowacyjnych zabiegach przeprowadzonych w Śląskim Centrum Chorób Serca. Kieruje Kliniką Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Transplantacyjnej w Szpitalu Klinicznym im. Andrzeja Mielęckiego w Katowicach, gdzie wykonuje się przeszczepy nerek, trzustki i wątroby. Jest również specjalistą chirurgii ogólnej, angiologii oraz chirurgii naczyniowej. W 1983 roku obronił pracę doktorską, a w 1989 roku uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego.  W 1999 roku Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski wręczył mu akt nadania tytułu naukowego profesora. 

Artykuł pochodzi z Tygodnika Solidarność

#REKLAMA_POZIOMA#

 

POLECANE
Sukces Barcelony w meczu z Osasuną. Drużyna z Katalonii kontynuuje dobrą passę Wiadomości
Sukces Barcelony w meczu z Osasuną. Drużyna z Katalonii kontynuuje dobrą passę

Piłkarze Barcelony, bez Polaków na boisku, w meczu 16. kolejki ekstraklasy Hiszpanii po bramkach Brazylijczyka Raphinhi wygrali z Osasuną Pampeluna 2:0. Katalończycy umocnili się na prowadzeniu w tabeli i do siedmiu punktów powiększyli przewagę nad drugim Realem Madryt.

Wiecie, że na liście 100 najbardziej wpływowych osób AI Magazynu TIME jest dwóch Polaków? gorące
Wiecie, że na liście 100 najbardziej wpływowych osób AI Magazynu TIME jest dwóch Polaków?

Dwóch 30-letnich Polaków znalazło się na liście 100 najbardziej wpływowych osób AI magazynu TIME – obok Elona Muska, Sama Altmana i Marka Zuckerberga. Mati Staniszewski wraz z Piotrem Dąbkowskim stworzyli globalną firmę wartą miliardy dolarów, która dziś wyznacza światowe standardy w sztucznej inteligencji. Na liście magazynu TIME znalazł się również wybitny polski informatyk JakubPachocki.

Legendarny aktor walczy z chorobą. Są nowe doniesienia z ostatniej chwili
Legendarny aktor walczy z chorobą. Są nowe doniesienia

Bruce Willis od kilku lat walczy z poważnymi problemami zdrowotnymi. W 2022 roku zdiagnozowano u niego afazję, a rok później demencję czołowo-skroniową. Choroba postępuje, dlatego aktor przebywa obecnie w specjalistycznym ośrodku pod stałą opieką.

Pośród więźniów politycznych uwolnionych przez białoruski reżim brak Andrzeja Poczobuta. Jest komentarz Andżeliki Borys Wiadomości
Pośród więźniów politycznych uwolnionych przez białoruski reżim brak Andrzeja Poczobuta. Jest komentarz Andżeliki Borys

W sobotę 13 grudnia 2025 r. reżim Alaksandra Łukaszenki uwolnił 123 więźniów politycznych. Decyzja jest efektem negocjacji z administracją prezydenta USA Donalda Trumpa - w zamian Stany Zjednoczone zniosły sankcje na kluczowy dla Białorusi koncern nawozowy Bielaruskali.

Komunikat dla mieszkańców woj. warmińsko-mazurskiego Wiadomości
Komunikat dla mieszkańców woj. warmińsko-mazurskiego

W nowym rozkładzie jazdy, który zacznie obowiązywać 14 grudnia, będzie więcej regionalnych połączeń kolejowych, m.in. z Olsztyna do Działdowa i Elbląga - przekazał w sobotę Urząd Marszałkowski w Olsztynie. Na finansowanie transportu kolejowego samorząd województwa przeznacza ponad 100 mln zł rocznie.

Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków zamierza umieścić najpoważniejsze ostrzeżenie na szczepionkach przeciwko COVID-19 Wiadomości
Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków zamierza umieścić najpoważniejsze ostrzeżenie na szczepionkach przeciwko COVID-19

Amerykańska FDA planuje dodać ostrzeżenie w czarnej ramce (black box warning) do szczepionek przeciwko COVID-19. To najpoważniejsze ostrzeżenie agencji, stosowane przy ryzyku śmierci, poważnych reakcji czy niepełnosprawności.

„Prowadzi nas z uśmiechem w przepaść”. Ostre podsumowanie dwóch lat rządów Tuska Wiadomości
„Prowadzi nas z uśmiechem w przepaść”. Ostre podsumowanie dwóch lat rządów Tuska

W sobotę, 13 grudnia 2025 roku, mijają dokładnie dwa lata od zaprzysiężenia koalicyjnego rządu Donalda Tuska - złożonego z KO, PSL, Polski 2050 i Nowej Lewicy. Z tej okazji Sławomir Mentzen, lider Konfederacji, opublikował na X ostrą krytykę premiera i jego ekipy. „Ten rząd jest dokładnie taki, jakiego można było się spodziewać po Tusku - leniwy i pozbawiony ambicji” - napisał.

Działaczka białoruskiej opozycji: Andrzej Poczobut odmówił ułaskawienia z ostatniej chwili
Działaczka białoruskiej opozycji: Andrzej Poczobut odmówił ułaskawienia

Mieszkająca we Włoszech białoruska działaczka opozycyjna Julia Juchno poinformowała w sobotę PAP, że dziennikarz przebywający w białoruskim więzieniu Andrzej Poczobut odmówił ułaskawienia i dlatego nie znalazł się na liście osób uwolnionych przez reżim Łukaszenki.

IMGW wydał nowy komunikat. Oto co nas czeka z ostatniej chwili
IMGW wydał nowy komunikat. Oto co nas czeka

Jak informuje IMGW, północna Europa oraz Wyspy Brytyjskie pozostaną pod wpływem głębokiego niżu islandzkiego. Również północno-zachodnia Rosja będzie w obszarze niżu. Natomiast południowa, centralna części kontynentu oraz większość zachodniej Europy będą pod wpływem rozległego wyżu z centrami nad Alpami oraz Bałkanami. Polska pozostanie w obszarze przejściowym pomiędzy wyżej wspomnianym wyżem a niżem islandzkim. Będziemy w dość ciepłym powietrzu polarnym morskim.

Bundeswehra na wschodniej granicy Polski. Niemieckie media ujawniają plany z ostatniej chwili
Bundeswehra na wschodniej granicy Polski. Niemieckie media ujawniają plany

Niemieckie media informują o planowanym zaangażowaniu Bundeswehry we wzmocnienie wschodniej granicy Polski. Żołnierze mają uczestniczyć w działaniach inżynieryjnych w ramach polskiej operacji ochronnej, której celem jest zabezpieczenie granicy z Białorusią i Rosją. Misja ma rozpocząć się w kwietniu 2026 roku i potrwać kilkanaście miesięcy.

REKLAMA

Konsultant Krajowy w dziedzinie Transplantologii: Generyk może nie zapewnić optymalnego leczenia

Podanie pacjentowi po transplantacji leku generycznego może doprowadzić, w najgorszym przypadku, do odrzucenia przeszczepu. Lekarze nieczęsto bowiem znają rzeczywistą siłę działania leku oraz farmakodynamikę, a co za tym idzie nie wiedzą, jak lek dawkować – mówi prof. dr hab. med. Lech Cierpka, Konsultant Krajowy w dziedzinie Transplantologii Klinicznej w rozmowie z Andrzejem Berezowskim.
T. Gutry
T. Gutry / TS
- Ministerstwo Zdrowia zmieniło listę leków refundowanych. Pacjenci po przeszczepach skarżą się, że gwałtownie wzrastają ceny leków, które muszą brać. Opakowanie jednego z leków, za które pacjent płacił 42 złote, teraz będzie kosztowało 302 złote. 
- Ministerstwo Zdrowia z powodów ekonomicznych zdecydowało się zastąpić oryginalne leki generykami, czyli lekami odtwórczymi,  ich tańszymi zamiennikami. Zgodnie z ustawą o refundacji podstawę limitu w danej grupie leków stanowi najwyższa spośród najniższej ceny hurtowej za lek, który zwykle jest generykiem. Producenci leków droższych, w tym oryginalnych, od dnia opublikowania listy mają 30 dni, aby obniżyć ceny hurtowe swoich produktów i tym samym stać się cenowo konkurencyjnym.

- Dlaczego Ministerstwo zdecydowało się na taki krok?
- Wyobraźmy sobie, że kupiliśmy nowy samochód. Uległ wypadkowi. Chcemy, aby do jego naprawy użyto oryginalnych część, tymczasem ubezpieczyciel uważa, że równie dobrze do naprawy można użyć tańszych zmieników.  
Ponadto umieszczenie generyków na liście leków refundowanych jest formą nacisku na producentów oryginalnych leków, aby obniżyli ich ceny. Część z producentów z pewnością to zrobi, część zdecyduje się wycofać swoje produkty z polskiego rynku. 

- Samochód po naprawie, niezależnie czy warsztat zastosuje części oryginalne, czy zamienniki, będzie jeździł (przynajmniej powinien). A jak jest z lekami? Czy dla pacjenta jest wszystko jedno, czy jest leczony przy pomocy oryginalnych leków, czy generyków?
- Nie jest. Lek odtwórczy, czyli zamiennik leku oryginalnego zawiera tę samą substancję czynną.  Substancje czynne leków odtwórczych, by obniżyć ich cenę są kupowane u producentów w Chinach czy Indiach. Lekarz na podstawie opisu dawki i substancji czynnej na opakowaniu przepisuje lek. Problem polega na tym, że siła działania konkretnej dawki leku oraz farmakodynamika substancji czynnej może odbiegać od deklarowanej . 
Dodatkowo importerzy generyków nie mają dobrze rozwiniętej sieci dystrybucji leków. To powoduje, że na terenie kraju mogą występować początkowo niedobory w zaopatrzeniu, a co za tym idzie pacjent będzie musiał kupować leki z poza listy leków refundowanych lub w ogóle nie będzie miał dostępu do potrzebnych mu preparatów. 

- Co może spowodować zastosowanie niewłaściwego leku?
- Nawet odrzucenie przeszczepu. Dlatego lekarze niechętnie decydują się na stosowanie nowo wprowadzanych leków generycznych. Nie lubią stosować leków, do których nie nabrali jeszcze zaufania. Również pacjenci nie lubią, gdy znany im lek zastępowany jest nieznanym.  

- Czy ministerstwo konsultowało z panem profesorem możliwość zamiany leków oryginalnych, czy dotychczas szeroko  stosowanych na nowe generyki?
- Nie było takich konsultacji. Napisałem w tej prawie pismo do ministerstwa, w którym sugerowałem, aby wprowadzić okres przejściowy przechodzenia od leków oryginalnych, czy znanych szeroko stosowanych leków odtwórczych  na nowe leki generyczne, tak aby lekarze mogli się dokładnie zapoznać z ich rzeczywistym działaniem. 
Można było również ustawić progi dopłat do leków tak, aby pacjent miał wybór: kupuje tańszy zamiennik lub nieco droższy lek oryginalny. W przypadku, gdy lek oryginalny nie jest refundowany, jego koszt zakupu przekracza możliwości większości pacjentów. Przykładowo jeden z oryginalnych leków przeciwwirusowych stosowanych w transplantologii będzie teraz kosztował 1057 złotych. To powoduje, że pacjent jest skazany na nowo wprowadzony lek generyczny.    

- I?
- Działania ministerstwa poprzez gwałtowne zmiany na liście leków refundowanych wprowadzają elementy niepewności i ryzyka. Leki generyczne to oszczędność, która jednak nie zawsze przekłada się na jakość leczenia i spokój pacjenta. Generalnie nie jestem przeciwnikiem leków odtwórczych, bo szereg leków generycznych pozyskało zaufanie lekarzy i pacjentów. Pacjenci jednak chcą mieć pewność, że otrzymają odpowiedniki leków oryginalnych o takim samym działaniu i właściwych dawkach odpowiednich dla nich leków. Nowe generyki pojawiające się na liście leków refundowanych, gdzie jedynym kryterium jest cena, takiej pewności w pełni nie dają. 

Prof. dr med. Lech Cierpka jest jednym z najbardziej cenionych specjalistów w kraju w dziedzinie transplantologii klinicznej. Brał udział w innowacyjnych zabiegach przeprowadzonych w Śląskim Centrum Chorób Serca. Kieruje Kliniką Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Transplantacyjnej w Szpitalu Klinicznym im. Andrzeja Mielęckiego w Katowicach, gdzie wykonuje się przeszczepy nerek, trzustki i wątroby. Jest również specjalistą chirurgii ogólnej, angiologii oraz chirurgii naczyniowej. W 1983 roku obronił pracę doktorską, a w 1989 roku uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego.  W 1999 roku Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski wręczył mu akt nadania tytułu naukowego profesora. 

Artykuł pochodzi z Tygodnika Solidarność

#REKLAMA_POZIOMA#


 

Polecane