Ordo Iuris alarmuje: Rząd Tuska systematycznie narusza zasady demokratycznego państwa prawnego i praworządności

Według autorów opublikowanego dziś raportu „Naruszenia zasad demokratycznego państwa prawnego i praworządności przez rząd Donalda Tuska po 13 grudnia 2023 r.”, władze, pod przewodnictwem Donalda Tuska, podjęły „liczne bezprawne działania mające na celu eliminację opozycyjnych poglądów z przestrzeni publicznej”, systematycznie naruszając podstawy demokratycznego państwa prawnego. Dokument szczegółowo analizuje kontrowersyjne decyzje podjęte w ciągu 18 miesięcy sprawowania władzy przez obecny rząd. Raport został przygotowany przez Instytut Ordo Iuris.
Donald Tusk Ordo Iuris alarmuje: Rząd Tuska systematycznie narusza zasady demokratycznego państwa prawnego i praworządności
Donald Tusk / PAP/Radek Pietruszka

Co musisz wiedzieć:

  • Wg raportu opublikowanego we wtorek przez Ordo Iuris, rząd Donalda Tuska systemowo łamie zasady demokratycznego państwa prawa.
  • Wskazano bezprawne przejęcie mediów, ingerencję w sądy i ograniczanie wolności obywatelskich, przypadki ignorowania wyroków TK i naruszania immunitetów poselskich.
  • Dokument zaprezentowano jako ostrzeżenie przed zagrożeniem dla demokracji w Polsce.

 

Ustalenia raportu

Raport identyfikuje następujące główne obszary naruszeń: ataki na instytucje demokratyczne, ingerencje w wymiar sprawiedliwości oraz manipulacje w procesie wyborczym, a także wskazuje różnorodne zagrożenia wolności obywatelskich.

  • Media i wolność słowa: Według autorów dokumentu, rząd rozpoczął kadencję od bezprawnego przejęcia mediów publicznych w oparciu o uchwałę Sejmu, która nie stanowi aktu prawa powszechnie obowiązującego. Raport wskazuje na systematyczne wykluczanie dziennikarzy Telewizji Republika z konferencji prasowych, co Sąd Okręgowy w Warszawie uznał za próbę tłumienia krytyki prasowej.
  • Wymiar sprawiedliwości: Dokument szczegółowo opisuje działania wobec kluczowych instytucji wymiaru sprawiedliwości. Według raportu, Sejm bezpodstawnie podważył legalność funkcjonowania Krajowej Rady Sądownictwa, drastycznie ograniczając jej budżet - co Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z Konstytucją. Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar próbował też odwoływać prezesów sądów w sposób, który TK określił jako sprzeczny z prawem. 
  • Szczególną uwagę raport poświęca sprawie Prokuratora Krajowego Dariusza Barskiego, którego minister Bodnar pozbawił funkcji, co zarówno Sąd Najwyższy, jak i Trybunał Konstytucyjny uznały za bezprawne.
  • Trybunał Konstytucyjny: Od marca 2024 roku rząd przestał publikować wyroki Trybunału Konstytucyjnego, co raport określa jako bezprecedensowe podważanie konstytucyjnego porządku prawnego.
  • Proces wyborczy: Raport wskazuje na manipulacje w składzie Państwowej Komisji Wyborczej, gdzie Prawo i Sprawiedliwość otrzymało tylko dwa miejsca zamiast trzech, a Konfederacja została całkowicie wykluczona. Następnie Minister Finansów odmówił wypłaty subwencji dla PiS mimo prawomocnej uchwały PKW nakazującej wypłatę po uchyleniu przez Sąd Najwyższy pierwotnej decyzji o odrzuceniu sprawozdania finansowego.
  • Prawo do życia: Ministerstwo Zdrowia wydało niewiążące wytyczne poszerzające możliwość wykonywania aborcji, obchodząc wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2020 roku oraz wcześniejsze wyroki TK i obowiązującą ustawę. Wprowadzono również kary finansowe dla szpitali nieprzeprowadzających aborcji.
  • Wolność religijna: Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski wprowadził zakaz ekspozycji symboli religijnych w urzędzie miasta. Minister Edukacji Barbara Nowacka wielokrotnie wydawała rozporządzenia dotyczące lekcji religii w niekonstytucyjnym trybie, ignorując wyroki TK.
  • Prawo do sądu: Bezprawnie wygaszono mandaty posłów Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika, naruszono immunitet posła Marcina Romanowskiego, a ksiądz Michał Olszewski przebywał w areszcie 8 miesięcy w warunkach określonych przez RPO jako „nieludzkie traktowanie”.
  • Wolność zgromadzeń: Ograniczenia wobec Marszu Niepodległości, siłowe przeszukania siedziby organizatorów oraz użycie przemocy policyjnej wobec protestujących rolników.
  • Przejęcie instytucji państwowych: Raport szczegółowo dokumentuje bezprawne przejęcie mediów publicznych, próby neutralizacji Trybunału Konstytucyjnego oraz Prokuratury Krajowej. 19 grudnia 2023 r. na podstawie niewiążącej uchwały sejmowej odwołano zarządy Telewizji Polskiej, Polskiego Radia i Polskiej Agencji Prasowej.
  • Zamach stanu? „Obecne władze wykorzystały przewagę aparatu władzy wykonawczej i ustawodawczej w sposób bezprawny” – stwierdza prezes Trybunału Konstytucyjnego Bogdan Święczkowski, który złożył zawiadomienie o podejrzeniu „zamachu stanu”.

 

Reakcje międzynarodowe

Dokument przywołuje negatywne opinie Komisji Weneckiej, która skrytykowała propozycje reform sądownictwa oraz niepublikowanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego.

Eksperci podkreślają, że opisane działania naruszają nie tylko polskie prawo konstytucyjne, ale również standardy międzynarodowe w zakresie praw człowieka i demokratycznych procedur.

 

Kontekst prawny

Raport przypomina słowa premiera Tuska, który zapowiadał działania „zgodnie z prawem, tak jak my je rozumiemy” oraz koncepcję „demokracji walczącej”, która może wymagać działań „nie do końca zgodnych z literą prawa”.

Autorzy dokumentu argumentują, że opisane działania wykraczają poza standardowe spory polityczne i stanowią systemowe zagrożenie dla fundamentów demokratycznego państwa prawnego w Polsce.

W obliczu niemal codziennych pytań ze strony zagranicznych think tanków o stan praworządności w Polsce, raport przekażemy także europejskim partnerom. Zagraniczni obserwatorzy rozumieją już, że narracja autorytarnego rządu jest niewiarygodna i poszukują źródeł rzetelnych informacji o sytuacji w naszej Ojczyźnie

– podkreśla dr Łukasz Bernaciński z Zarządu Ordo Iuris.

Instytut zaprezentował raport podczas konferencji prasowej. Wydarzenie otworzył adw. Jerzy Kwaśniewski – prezes Ordo Iuris. Dr Łukasz Bernaciński przedstawił natomiast obszary naruszeń praworządności opisane w publikacji. Następnie adw. dr Bartosz Lewandowski omówił najważniejsze przypadki łamania prawa przez rząd Donalda Tuska, także których ofiary reprezentował. Z kolei sędzia dr Łukasz Piebiak, prezes Stowarzyszenia Prawnicy dla Polski, opisał założenia reformy wymiaru sprawiedliwości.


 

POLECANE
Pilny komunikat PKP PLK dla mieszkańców woj. pomorskiego Wiadomości
Pilny komunikat PKP PLK dla mieszkańców woj. pomorskiego

Linia od kolejowa od Kościerzyny do Gdyni zostanie zamknięta od 30 czerwca. Powodem są prace modernizacyjne.  Samorząd Województwa Pomorskiego wprowadza autobusową komunikację zastępczą w obszarze obsługiwanym dotychczas przez połączenia kolejowe z Kościerzyny i Kartuz do Trójmiasta.   

Kosiniak-Kamysz odpowiedział Biejat. Szef MON nie gryzł się w język z ostatniej chwili
Kosiniak-Kamysz odpowiedział Biejat. Szef MON nie gryzł się w język

– Frustracja pewnie wynika z tego, że Braun dostał więcej głosów kobiet niż pani Biejat – złośliwie odpowiada Magdalenie Biejat szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz. 

Rozpoczęło się posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego z ostatniej chwili
Rozpoczęło się posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego

W środę po godz. 11 rozpoczęło się posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego, która ma zająć się sprawą bezpieczeństwa polskiego systemu energetycznego oraz nadchodzącym szczytem NATO w Hadze. W posiedzeniu, na zaproszenie prezydenta Andrzeja Dudy, bierze udział również prezydent elekt Karol Nawrocki.

Będziemy tęsknić. Smutny komunikat wrocławskiego zoo Wiadomości
"Będziemy tęsknić". Smutny komunikat wrocławskiego zoo

Wrocławskie zoo chętnie dzieli się informacjami o swoich podopiecznych, licząc, że zainteresuje ich losem jak największą rzeszę ludzi, którym na sercu leży ich dobro. Dziś ma szczególny komunikat.

Izrael ma problem po ataku na Iran. Tego nie przewidzieli? z ostatniej chwili
Izrael ma problem po ataku na Iran. Tego nie przewidzieli?

Izraelowi kończą się pociski przechwytujące Arrow do zwalczania wystrzeliwanych przez Iran rakiet balistycznych – napisał w środę dziennik „Wall Street Journal”, powołując się na przedstawiciela władz USA. Izraelscy analitycy mówią z kolei o wyczerpywaniu się irańskich zdolności do ostrzału przeciwnika.

 Potężna erupcja wulkanu. Loty na rajską wyspę odwołane [WIDEO] z ostatniej chwili
Potężna erupcja wulkanu. Loty na rajską wyspę odwołane [WIDEO]

Kilkadziesiąt lotów na indonezyjską wyspę Bali zostało odwołanych lub opóźnionych z powodu erupcji jednego z najbardziej aktywnych wulkanów Indonezji, Lewotobi Laki-Laki – poinformowała w środę stacja BBC.

Wiceminister składa dymisję. „Liczyłem na szybsze procesy w niektórych sprawach” z ostatniej chwili
Wiceminister składa dymisję. „Liczyłem na szybsze procesy w niektórych sprawach”

Wiceminister rolnictwa Michał Kołodziejczak powiedział w środę, że złożył dokumenty o swojej rezygnacji. Wyjaśnił, że liczył na „szybsze procesy w niektórych sprawach”.

Sondaż ws. Trzaskowskiego: Komu kandydat KO ma podziękować za klęskę? Przewija się jedno nazwisko Wiadomości
Sondaż ws. Trzaskowskiego: Komu kandydat KO ma "podziękować" za klęskę? Przewija się jedno nazwisko

Rafał Trzaskowski przegrał wybory prezydenckie, ponieważ w kampanii za bardzo skupiał się na krytyce rywali, a za mało na własnych propozycjach. Wśród innych powodów klęski przewija się nazwisko Donalda Tuska — wynika z sondażu UCE Research na zlecenie Onetu.

Doniesienia o końcu Trzeciej Drogi. Kosiniak-Kamysz zabiera głos z ostatniej chwili
Doniesienia o końcu Trzeciej Drogi. Kosiniak-Kamysz zabiera głos

Prezes PSL Władysław Kosiniak-Kamysz podkreślił w środę, że Trzecia Droga była projektem wyborczym i ludowcy umówili się z Polską 2050 na wspólny start w czterech wyborach. "I to jest za nami, dobiegł finał" - powiedział Kosiniak-Kamysz. Jak przekazał, PSL w kolejnych wyborach wystartuje samodzielnie.

Nowy komunikat IMGW. Oto co nas czeka z ostatniej chwili
Nowy komunikat IMGW. Oto co nas czeka

Polska pozostanie w dość ciepłym powietrzu polarnym morskim, jednak w ciągu dnia nad północną część kraju, za nasuwającym się znad Bałtyku frontem atmosferycznym, zacznie napływać chłodniejsza polarna masa powietrza. Na przeważającym obszarze Polski dzień będzie gorący.

REKLAMA

Ordo Iuris alarmuje: Rząd Tuska systematycznie narusza zasady demokratycznego państwa prawnego i praworządności

Według autorów opublikowanego dziś raportu „Naruszenia zasad demokratycznego państwa prawnego i praworządności przez rząd Donalda Tuska po 13 grudnia 2023 r.”, władze, pod przewodnictwem Donalda Tuska, podjęły „liczne bezprawne działania mające na celu eliminację opozycyjnych poglądów z przestrzeni publicznej”, systematycznie naruszając podstawy demokratycznego państwa prawnego. Dokument szczegółowo analizuje kontrowersyjne decyzje podjęte w ciągu 18 miesięcy sprawowania władzy przez obecny rząd. Raport został przygotowany przez Instytut Ordo Iuris.
Donald Tusk Ordo Iuris alarmuje: Rząd Tuska systematycznie narusza zasady demokratycznego państwa prawnego i praworządności
Donald Tusk / PAP/Radek Pietruszka

Co musisz wiedzieć:

  • Wg raportu opublikowanego we wtorek przez Ordo Iuris, rząd Donalda Tuska systemowo łamie zasady demokratycznego państwa prawa.
  • Wskazano bezprawne przejęcie mediów, ingerencję w sądy i ograniczanie wolności obywatelskich, przypadki ignorowania wyroków TK i naruszania immunitetów poselskich.
  • Dokument zaprezentowano jako ostrzeżenie przed zagrożeniem dla demokracji w Polsce.

 

Ustalenia raportu

Raport identyfikuje następujące główne obszary naruszeń: ataki na instytucje demokratyczne, ingerencje w wymiar sprawiedliwości oraz manipulacje w procesie wyborczym, a także wskazuje różnorodne zagrożenia wolności obywatelskich.

  • Media i wolność słowa: Według autorów dokumentu, rząd rozpoczął kadencję od bezprawnego przejęcia mediów publicznych w oparciu o uchwałę Sejmu, która nie stanowi aktu prawa powszechnie obowiązującego. Raport wskazuje na systematyczne wykluczanie dziennikarzy Telewizji Republika z konferencji prasowych, co Sąd Okręgowy w Warszawie uznał za próbę tłumienia krytyki prasowej.
  • Wymiar sprawiedliwości: Dokument szczegółowo opisuje działania wobec kluczowych instytucji wymiaru sprawiedliwości. Według raportu, Sejm bezpodstawnie podważył legalność funkcjonowania Krajowej Rady Sądownictwa, drastycznie ograniczając jej budżet - co Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z Konstytucją. Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar próbował też odwoływać prezesów sądów w sposób, który TK określił jako sprzeczny z prawem. 
  • Szczególną uwagę raport poświęca sprawie Prokuratora Krajowego Dariusza Barskiego, którego minister Bodnar pozbawił funkcji, co zarówno Sąd Najwyższy, jak i Trybunał Konstytucyjny uznały za bezprawne.
  • Trybunał Konstytucyjny: Od marca 2024 roku rząd przestał publikować wyroki Trybunału Konstytucyjnego, co raport określa jako bezprecedensowe podważanie konstytucyjnego porządku prawnego.
  • Proces wyborczy: Raport wskazuje na manipulacje w składzie Państwowej Komisji Wyborczej, gdzie Prawo i Sprawiedliwość otrzymało tylko dwa miejsca zamiast trzech, a Konfederacja została całkowicie wykluczona. Następnie Minister Finansów odmówił wypłaty subwencji dla PiS mimo prawomocnej uchwały PKW nakazującej wypłatę po uchyleniu przez Sąd Najwyższy pierwotnej decyzji o odrzuceniu sprawozdania finansowego.
  • Prawo do życia: Ministerstwo Zdrowia wydało niewiążące wytyczne poszerzające możliwość wykonywania aborcji, obchodząc wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2020 roku oraz wcześniejsze wyroki TK i obowiązującą ustawę. Wprowadzono również kary finansowe dla szpitali nieprzeprowadzających aborcji.
  • Wolność religijna: Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski wprowadził zakaz ekspozycji symboli religijnych w urzędzie miasta. Minister Edukacji Barbara Nowacka wielokrotnie wydawała rozporządzenia dotyczące lekcji religii w niekonstytucyjnym trybie, ignorując wyroki TK.
  • Prawo do sądu: Bezprawnie wygaszono mandaty posłów Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika, naruszono immunitet posła Marcina Romanowskiego, a ksiądz Michał Olszewski przebywał w areszcie 8 miesięcy w warunkach określonych przez RPO jako „nieludzkie traktowanie”.
  • Wolność zgromadzeń: Ograniczenia wobec Marszu Niepodległości, siłowe przeszukania siedziby organizatorów oraz użycie przemocy policyjnej wobec protestujących rolników.
  • Przejęcie instytucji państwowych: Raport szczegółowo dokumentuje bezprawne przejęcie mediów publicznych, próby neutralizacji Trybunału Konstytucyjnego oraz Prokuratury Krajowej. 19 grudnia 2023 r. na podstawie niewiążącej uchwały sejmowej odwołano zarządy Telewizji Polskiej, Polskiego Radia i Polskiej Agencji Prasowej.
  • Zamach stanu? „Obecne władze wykorzystały przewagę aparatu władzy wykonawczej i ustawodawczej w sposób bezprawny” – stwierdza prezes Trybunału Konstytucyjnego Bogdan Święczkowski, który złożył zawiadomienie o podejrzeniu „zamachu stanu”.

 

Reakcje międzynarodowe

Dokument przywołuje negatywne opinie Komisji Weneckiej, która skrytykowała propozycje reform sądownictwa oraz niepublikowanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego.

Eksperci podkreślają, że opisane działania naruszają nie tylko polskie prawo konstytucyjne, ale również standardy międzynarodowe w zakresie praw człowieka i demokratycznych procedur.

 

Kontekst prawny

Raport przypomina słowa premiera Tuska, który zapowiadał działania „zgodnie z prawem, tak jak my je rozumiemy” oraz koncepcję „demokracji walczącej”, która może wymagać działań „nie do końca zgodnych z literą prawa”.

Autorzy dokumentu argumentują, że opisane działania wykraczają poza standardowe spory polityczne i stanowią systemowe zagrożenie dla fundamentów demokratycznego państwa prawnego w Polsce.

W obliczu niemal codziennych pytań ze strony zagranicznych think tanków o stan praworządności w Polsce, raport przekażemy także europejskim partnerom. Zagraniczni obserwatorzy rozumieją już, że narracja autorytarnego rządu jest niewiarygodna i poszukują źródeł rzetelnych informacji o sytuacji w naszej Ojczyźnie

– podkreśla dr Łukasz Bernaciński z Zarządu Ordo Iuris.

Instytut zaprezentował raport podczas konferencji prasowej. Wydarzenie otworzył adw. Jerzy Kwaśniewski – prezes Ordo Iuris. Dr Łukasz Bernaciński przedstawił natomiast obszary naruszeń praworządności opisane w publikacji. Następnie adw. dr Bartosz Lewandowski omówił najważniejsze przypadki łamania prawa przez rząd Donalda Tuska, także których ofiary reprezentował. Z kolei sędzia dr Łukasz Piebiak, prezes Stowarzyszenia Prawnicy dla Polski, opisał założenia reformy wymiaru sprawiedliwości.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe