Ordo Iuris alarmuje: Rząd Tuska systematycznie narusza zasady demokratycznego państwa prawnego i praworządności

Według autorów opublikowanego dziś raportu „Naruszenia zasad demokratycznego państwa prawnego i praworządności przez rząd Donalda Tuska po 13 grudnia 2023 r.”, władze, pod przewodnictwem Donalda Tuska, podjęły „liczne bezprawne działania mające na celu eliminację opozycyjnych poglądów z przestrzeni publicznej”, systematycznie naruszając podstawy demokratycznego państwa prawnego. Dokument szczegółowo analizuje kontrowersyjne decyzje podjęte w ciągu 18 miesięcy sprawowania władzy przez obecny rząd. Raport został przygotowany przez Instytut Ordo Iuris.
Donald Tusk Ordo Iuris alarmuje: Rząd Tuska systematycznie narusza zasady demokratycznego państwa prawnego i praworządności
Donald Tusk / PAP/Radek Pietruszka

Co musisz wiedzieć:

  • Wg raportu opublikowanego we wtorek przez Ordo Iuris, rząd Donalda Tuska systemowo łamie zasady demokratycznego państwa prawa.
  • Wskazano bezprawne przejęcie mediów, ingerencję w sądy i ograniczanie wolności obywatelskich, przypadki ignorowania wyroków TK i naruszania immunitetów poselskich.
  • Dokument zaprezentowano jako ostrzeżenie przed zagrożeniem dla demokracji w Polsce.

 

Ustalenia raportu

Raport identyfikuje następujące główne obszary naruszeń: ataki na instytucje demokratyczne, ingerencje w wymiar sprawiedliwości oraz manipulacje w procesie wyborczym, a także wskazuje różnorodne zagrożenia wolności obywatelskich.

  • Media i wolność słowa: Według autorów dokumentu, rząd rozpoczął kadencję od bezprawnego przejęcia mediów publicznych w oparciu o uchwałę Sejmu, która nie stanowi aktu prawa powszechnie obowiązującego. Raport wskazuje na systematyczne wykluczanie dziennikarzy Telewizji Republika z konferencji prasowych, co Sąd Okręgowy w Warszawie uznał za próbę tłumienia krytyki prasowej.
  • Wymiar sprawiedliwości: Dokument szczegółowo opisuje działania wobec kluczowych instytucji wymiaru sprawiedliwości. Według raportu, Sejm bezpodstawnie podważył legalność funkcjonowania Krajowej Rady Sądownictwa, drastycznie ograniczając jej budżet - co Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z Konstytucją. Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar próbował też odwoływać prezesów sądów w sposób, który TK określił jako sprzeczny z prawem. 
  • Szczególną uwagę raport poświęca sprawie Prokuratora Krajowego Dariusza Barskiego, którego minister Bodnar pozbawił funkcji, co zarówno Sąd Najwyższy, jak i Trybunał Konstytucyjny uznały za bezprawne.
  • Trybunał Konstytucyjny: Od marca 2024 roku rząd przestał publikować wyroki Trybunału Konstytucyjnego, co raport określa jako bezprecedensowe podważanie konstytucyjnego porządku prawnego.
  • Proces wyborczy: Raport wskazuje na manipulacje w składzie Państwowej Komisji Wyborczej, gdzie Prawo i Sprawiedliwość otrzymało tylko dwa miejsca zamiast trzech, a Konfederacja została całkowicie wykluczona. Następnie Minister Finansów odmówił wypłaty subwencji dla PiS mimo prawomocnej uchwały PKW nakazującej wypłatę po uchyleniu przez Sąd Najwyższy pierwotnej decyzji o odrzuceniu sprawozdania finansowego.
  • Prawo do życia: Ministerstwo Zdrowia wydało niewiążące wytyczne poszerzające możliwość wykonywania aborcji, obchodząc wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2020 roku oraz wcześniejsze wyroki TK i obowiązującą ustawę. Wprowadzono również kary finansowe dla szpitali nieprzeprowadzających aborcji.
  • Wolność religijna: Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski wprowadził zakaz ekspozycji symboli religijnych w urzędzie miasta. Minister Edukacji Barbara Nowacka wielokrotnie wydawała rozporządzenia dotyczące lekcji religii w niekonstytucyjnym trybie, ignorując wyroki TK.
  • Prawo do sądu: Bezprawnie wygaszono mandaty posłów Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika, naruszono immunitet posła Marcina Romanowskiego, a ksiądz Michał Olszewski przebywał w areszcie 8 miesięcy w warunkach określonych przez RPO jako „nieludzkie traktowanie”.
  • Wolność zgromadzeń: Ograniczenia wobec Marszu Niepodległości, siłowe przeszukania siedziby organizatorów oraz użycie przemocy policyjnej wobec protestujących rolników.
  • Przejęcie instytucji państwowych: Raport szczegółowo dokumentuje bezprawne przejęcie mediów publicznych, próby neutralizacji Trybunału Konstytucyjnego oraz Prokuratury Krajowej. 19 grudnia 2023 r. na podstawie niewiążącej uchwały sejmowej odwołano zarządy Telewizji Polskiej, Polskiego Radia i Polskiej Agencji Prasowej.
  • Zamach stanu? „Obecne władze wykorzystały przewagę aparatu władzy wykonawczej i ustawodawczej w sposób bezprawny” – stwierdza prezes Trybunału Konstytucyjnego Bogdan Święczkowski, który złożył zawiadomienie o podejrzeniu „zamachu stanu”.

 

Reakcje międzynarodowe

Dokument przywołuje negatywne opinie Komisji Weneckiej, która skrytykowała propozycje reform sądownictwa oraz niepublikowanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego.

Eksperci podkreślają, że opisane działania naruszają nie tylko polskie prawo konstytucyjne, ale również standardy międzynarodowe w zakresie praw człowieka i demokratycznych procedur.

 

Kontekst prawny

Raport przypomina słowa premiera Tuska, który zapowiadał działania „zgodnie z prawem, tak jak my je rozumiemy” oraz koncepcję „demokracji walczącej”, która może wymagać działań „nie do końca zgodnych z literą prawa”.

Autorzy dokumentu argumentują, że opisane działania wykraczają poza standardowe spory polityczne i stanowią systemowe zagrożenie dla fundamentów demokratycznego państwa prawnego w Polsce.

W obliczu niemal codziennych pytań ze strony zagranicznych think tanków o stan praworządności w Polsce, raport przekażemy także europejskim partnerom. Zagraniczni obserwatorzy rozumieją już, że narracja autorytarnego rządu jest niewiarygodna i poszukują źródeł rzetelnych informacji o sytuacji w naszej Ojczyźnie

– podkreśla dr Łukasz Bernaciński z Zarządu Ordo Iuris.

Instytut zaprezentował raport podczas konferencji prasowej. Wydarzenie otworzył adw. Jerzy Kwaśniewski – prezes Ordo Iuris. Dr Łukasz Bernaciński przedstawił natomiast obszary naruszeń praworządności opisane w publikacji. Następnie adw. dr Bartosz Lewandowski omówił najważniejsze przypadki łamania prawa przez rząd Donalda Tuska, także których ofiary reprezentował. Z kolei sędzia dr Łukasz Piebiak, prezes Stowarzyszenia Prawnicy dla Polski, opisał założenia reformy wymiaru sprawiedliwości.


 

POLECANE
Chaos na lotniskach w Portugalii: polscy turyści wśród poszkodowanych Wiadomości
Chaos na lotniskach w Portugalii: polscy turyści wśród poszkodowanych

Silny wiatr na Maderze i strajk personelu naziemnego w Lizbonie sparaliżowały w sobotę ruch lotniczy w Portugalii, utrudniając powrót tysiącom turystów. Kłopotów doświadczyło też wielu Polaków.

Tragedia na S7. Osobowe auto z rodziną wjechało w parkującą ciężarówkę z ostatniej chwili
Tragedia na S7. Osobowe auto z rodziną wjechało w parkującą ciężarówkę

Trzy osoby zginęły w wypadku, jaki wydarzył się w niedzielę rano na drodze S7 koło Nidzicy, gdy samochód którym podróżowały najechał na stojącą na pasie awaryjnym naczepę ciężarówki. Droga jest zablokowana. Wyznaczono objazdy - przekazała nidzicka policja.

RCB wydało pilne komunikaty. Alert dla 12 województw z ostatniej chwili
RCB wydało pilne komunikaty. Alert dla 12 województw

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB) wydało alert dla 12 województw. Ostrzeżenie obowiązuje od 27 do 28 lipca 2025 r. i dotyczy silnych burz, intensywnych opadów deszczu oraz zagrożenia powodziowego. RCB apeluje o zachowanie szczególnej ostrożności.

Niech spie.dala. Silni Razem wściekli na Donalda Tuska gorące
"Niech spie.dala". "Silni Razem" wściekli na Donalda Tuska

Hasztag #SilniRazem po wielokrotnej kompromitacji nie jest już tak popularny na "X". Jednak stał się symbolem najbardziej zajadłej postawy "antypis". I potocznie tak są dziś nazywani najbardziej zajadli zwolennicy Donalda Tuska, Platformy Obywatelskiej, czy Romana Giertycha. A dzisiaj nie są z Donalda Tuska, mówić bardzo oględnie, zadowoleni.

Niemcy zazdroszczą polskim producentom kamperów Wiadomości
Niemcy zazdroszczą polskim producentom kamperów

Polskie marki kamperów zdobywają coraz większe uznanie na niemieckim rynku. Affinity, Freedo, Masuria i Vannado nie tylko przekonują klientów wysoką jakością, ale także zyskują lojalność dealerów.

„Zaraz zemdleję”. Dramatyczne wyznanie Nataszy Urbańskiej Wiadomości
„Zaraz zemdleję”. Dramatyczne wyznanie Nataszy Urbańskiej

Podróż powrotna z Czarnogóry do Polski okazała się dla Nataszy Urbańskiej jednym z najbardziej stresujących doświadczeń w życiu. Artystka opisała na Instagramie sytuację, do której doszło na pokładzie samolotu LOT lecącego z Podgoricy do Warszawy. Zemdlała, a - jak twierdzi - personel pokładowy zignorował nie tylko jej stan, ale i potrzeby pozostałych pasażerów.

Sukces tym razem nie dla Polek. Włoszki zbyt mocne w półfinale LN Wiadomości
Sukces tym razem nie dla Polek. Włoszki zbyt mocne w półfinale LN

Polskie siatkarki przegrały z Włoszkami 0:3 (18:25, 16:25, 14:25) w półfinale rozgrywanego w Łodzi turnieju finałowego Ligi Narodów. W niedzielę zagrają w meczu o trzecie miejsce z przegranym drugiego sobotniego półfinału, w którym Brazylia zmierzy się z Japonią.

Nowy model AI uciekał się do szantażu, aby uniknąć wyłączenia w fikcyjnym teście gorące
Nowy model AI uciekał się do szantażu, aby uniknąć wyłączenia w fikcyjnym teście

Nowy Claude Opus 4 firmy Anthropic często uciekał się do szantażu, aby uniknąć wyłączenia w fikcyjnym teście. Model groził ujawnieniem prywatnych informacji o inżynierach, którzy mieli planować jego wyłączenie.

Awaryjne lądowanie samolotu LOT w Warszawie z ostatniej chwili
Awaryjne lądowanie samolotu LOT w Warszawie

Z powodu sygnału o możliwej usterce lecący z Warszawy do Sofii samolot linii LOT musiał awaryjnie lądować na Lotnisku Chopina. - Lądowanie odbyło się w asyście służb. Maszyna wylądowała bezpiecznie - poinformował rzecznik prasowy Polskich Linii Lotniczych LOT Krzysztof Moczulski.

Wielki słup dymu nad Katowicami. Trwa dogaszanie Wiadomości
Wielki słup dymu nad Katowicami. Trwa dogaszanie

W sobotnie popołudnie, 26 lipca, w Katowicach doszło do pożaru w rejonie ul. Sądowej i Raciborskiej. Paliły się podkłady kolejowe składowane w pobliżu torowiska, w bezpośrednim sąsiedztwie budowy przy dworcu głównym PKP.

REKLAMA

Ordo Iuris alarmuje: Rząd Tuska systematycznie narusza zasady demokratycznego państwa prawnego i praworządności

Według autorów opublikowanego dziś raportu „Naruszenia zasad demokratycznego państwa prawnego i praworządności przez rząd Donalda Tuska po 13 grudnia 2023 r.”, władze, pod przewodnictwem Donalda Tuska, podjęły „liczne bezprawne działania mające na celu eliminację opozycyjnych poglądów z przestrzeni publicznej”, systematycznie naruszając podstawy demokratycznego państwa prawnego. Dokument szczegółowo analizuje kontrowersyjne decyzje podjęte w ciągu 18 miesięcy sprawowania władzy przez obecny rząd. Raport został przygotowany przez Instytut Ordo Iuris.
Donald Tusk Ordo Iuris alarmuje: Rząd Tuska systematycznie narusza zasady demokratycznego państwa prawnego i praworządności
Donald Tusk / PAP/Radek Pietruszka

Co musisz wiedzieć:

  • Wg raportu opublikowanego we wtorek przez Ordo Iuris, rząd Donalda Tuska systemowo łamie zasady demokratycznego państwa prawa.
  • Wskazano bezprawne przejęcie mediów, ingerencję w sądy i ograniczanie wolności obywatelskich, przypadki ignorowania wyroków TK i naruszania immunitetów poselskich.
  • Dokument zaprezentowano jako ostrzeżenie przed zagrożeniem dla demokracji w Polsce.

 

Ustalenia raportu

Raport identyfikuje następujące główne obszary naruszeń: ataki na instytucje demokratyczne, ingerencje w wymiar sprawiedliwości oraz manipulacje w procesie wyborczym, a także wskazuje różnorodne zagrożenia wolności obywatelskich.

  • Media i wolność słowa: Według autorów dokumentu, rząd rozpoczął kadencję od bezprawnego przejęcia mediów publicznych w oparciu o uchwałę Sejmu, która nie stanowi aktu prawa powszechnie obowiązującego. Raport wskazuje na systematyczne wykluczanie dziennikarzy Telewizji Republika z konferencji prasowych, co Sąd Okręgowy w Warszawie uznał za próbę tłumienia krytyki prasowej.
  • Wymiar sprawiedliwości: Dokument szczegółowo opisuje działania wobec kluczowych instytucji wymiaru sprawiedliwości. Według raportu, Sejm bezpodstawnie podważył legalność funkcjonowania Krajowej Rady Sądownictwa, drastycznie ograniczając jej budżet - co Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z Konstytucją. Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar próbował też odwoływać prezesów sądów w sposób, który TK określił jako sprzeczny z prawem. 
  • Szczególną uwagę raport poświęca sprawie Prokuratora Krajowego Dariusza Barskiego, którego minister Bodnar pozbawił funkcji, co zarówno Sąd Najwyższy, jak i Trybunał Konstytucyjny uznały za bezprawne.
  • Trybunał Konstytucyjny: Od marca 2024 roku rząd przestał publikować wyroki Trybunału Konstytucyjnego, co raport określa jako bezprecedensowe podważanie konstytucyjnego porządku prawnego.
  • Proces wyborczy: Raport wskazuje na manipulacje w składzie Państwowej Komisji Wyborczej, gdzie Prawo i Sprawiedliwość otrzymało tylko dwa miejsca zamiast trzech, a Konfederacja została całkowicie wykluczona. Następnie Minister Finansów odmówił wypłaty subwencji dla PiS mimo prawomocnej uchwały PKW nakazującej wypłatę po uchyleniu przez Sąd Najwyższy pierwotnej decyzji o odrzuceniu sprawozdania finansowego.
  • Prawo do życia: Ministerstwo Zdrowia wydało niewiążące wytyczne poszerzające możliwość wykonywania aborcji, obchodząc wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2020 roku oraz wcześniejsze wyroki TK i obowiązującą ustawę. Wprowadzono również kary finansowe dla szpitali nieprzeprowadzających aborcji.
  • Wolność religijna: Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski wprowadził zakaz ekspozycji symboli religijnych w urzędzie miasta. Minister Edukacji Barbara Nowacka wielokrotnie wydawała rozporządzenia dotyczące lekcji religii w niekonstytucyjnym trybie, ignorując wyroki TK.
  • Prawo do sądu: Bezprawnie wygaszono mandaty posłów Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika, naruszono immunitet posła Marcina Romanowskiego, a ksiądz Michał Olszewski przebywał w areszcie 8 miesięcy w warunkach określonych przez RPO jako „nieludzkie traktowanie”.
  • Wolność zgromadzeń: Ograniczenia wobec Marszu Niepodległości, siłowe przeszukania siedziby organizatorów oraz użycie przemocy policyjnej wobec protestujących rolników.
  • Przejęcie instytucji państwowych: Raport szczegółowo dokumentuje bezprawne przejęcie mediów publicznych, próby neutralizacji Trybunału Konstytucyjnego oraz Prokuratury Krajowej. 19 grudnia 2023 r. na podstawie niewiążącej uchwały sejmowej odwołano zarządy Telewizji Polskiej, Polskiego Radia i Polskiej Agencji Prasowej.
  • Zamach stanu? „Obecne władze wykorzystały przewagę aparatu władzy wykonawczej i ustawodawczej w sposób bezprawny” – stwierdza prezes Trybunału Konstytucyjnego Bogdan Święczkowski, który złożył zawiadomienie o podejrzeniu „zamachu stanu”.

 

Reakcje międzynarodowe

Dokument przywołuje negatywne opinie Komisji Weneckiej, która skrytykowała propozycje reform sądownictwa oraz niepublikowanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego.

Eksperci podkreślają, że opisane działania naruszają nie tylko polskie prawo konstytucyjne, ale również standardy międzynarodowe w zakresie praw człowieka i demokratycznych procedur.

 

Kontekst prawny

Raport przypomina słowa premiera Tuska, który zapowiadał działania „zgodnie z prawem, tak jak my je rozumiemy” oraz koncepcję „demokracji walczącej”, która może wymagać działań „nie do końca zgodnych z literą prawa”.

Autorzy dokumentu argumentują, że opisane działania wykraczają poza standardowe spory polityczne i stanowią systemowe zagrożenie dla fundamentów demokratycznego państwa prawnego w Polsce.

W obliczu niemal codziennych pytań ze strony zagranicznych think tanków o stan praworządności w Polsce, raport przekażemy także europejskim partnerom. Zagraniczni obserwatorzy rozumieją już, że narracja autorytarnego rządu jest niewiarygodna i poszukują źródeł rzetelnych informacji o sytuacji w naszej Ojczyźnie

– podkreśla dr Łukasz Bernaciński z Zarządu Ordo Iuris.

Instytut zaprezentował raport podczas konferencji prasowej. Wydarzenie otworzył adw. Jerzy Kwaśniewski – prezes Ordo Iuris. Dr Łukasz Bernaciński przedstawił natomiast obszary naruszeń praworządności opisane w publikacji. Następnie adw. dr Bartosz Lewandowski omówił najważniejsze przypadki łamania prawa przez rząd Donalda Tuska, także których ofiary reprezentował. Z kolei sędzia dr Łukasz Piebiak, prezes Stowarzyszenia Prawnicy dla Polski, opisał założenia reformy wymiaru sprawiedliwości.



 

Polecane
Emerytury
Stażowe