Zaduszki. Zaduma

W wielu kulturach światy żywych i umarłych połączone są swoistym mostem, którego filarami są głęboko zakorzenione w kulturze obrzędy i rytuały.
znicz Zaduszki. Zaduma
znicz / morguefile.com

Dzień Wszystkich Świętych wywodzi się z kultu, jakim otaczano zmarłych męczenników, w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Przez siedem wieków święto obchodzone było 1 maja. Dopiero papież Grzegorz III w 731 roku przeniósł uroczystość na 1 listopada, a niemal sto lat później Grzegorz VI ogłosił, że w dniu tym należy wspominać wszystkich świętych kościoła powszechnego. Po przez ustanowienie dnia Wszystkich Świętych kościół chciał zachęcić wiernych do brania za wzór postępowania życie świętych. 

Jest to uroczystość radosna, bo podkreśla możliwość zbawienia i fakt, że poprzez świętych można zanosić do Boga prośby i intencje. Dlatego w kościołach biją dzwony, grają organy a księża celebrują msze w białych szatach.

Zaduszki
W odróżnieniu od Dnia Wszystkich Święch, obchodzone 2 listopada Zaduszki tradycyjnie wypełnia nastrój zadumy. Wierni modlą się za dusze osób, które przebywają w czyśćcu, a księża odprawiają liturgię w czarnych szatach i wymieniają nazwiska zmarłych podczas tzw. wypominków.

Tradycja czczenia zmarłych, czy też ich wspominania sięga w Europie czasów przedchrześcijańskich. Dawni Słowianie składali ofiarę zmarłym w postaci pokarmów.  Ofiara nigdy nie zawierała mięsa, bo uważano, że jest ono zbyt silnie powiązane z żywym człowiekiem. W 998 roku św. Odylon, przeor opactwa w Cluny zaadoptował pogańską tradycję do wymogów religii chrześcijańskiej. Pod wpływem  nauczania kościoła zastąpiono składanie ofiar jałmużną i dzieleniem się chlebem. Wkrótce pojawili się tzw. proszalni dziadowie, którzy wędrując z miejsca na miejsce w zamian za otrzymywane datki i pożywienie modlili się za ofiarodawców i zmarłych z ich rodzin.


Dziady
W epoce romantyzmu nastała moda na odkrywanie prastarych i ludowych obrzędów. Adam Mickiewicz w dramacie „ Dziady” opisał występujący w Polsce Wschodniej i na Litwie rytuał upamiętniający osoby zmarłe. Obrzędy Dziadów organizowano w pełnej tajemnicy w noc zaduszną. Ludzie zbierali się w ciemnościach i przygotowywali suty posiłek dla zgłodniałych duchów a kiedy wszystko było gotowe, guślarz rozpoczynał uroczystość wywołując kolejno duchy według ich stopnia przewinienia. Zebrani słuchali wyznań duchów i naradzali się w jaki sposób można pomóc zbłąkanej duszy. Sposób osądzania czynów zmarłych działał na wyobraźnię zgromadzonych i mówiąc językiem współczesnym miał charakter prewencyjny.

Ludowa tradycja znała również zwyczaj palenie ognia. W noc zaduszkową ogniska rozniecano na cmentarzach, rozstajach dróg i obejściach, aby płomienie wskazywały drogę błąkającym się duszom. Ogniska wzniecano również na grobach samobójców, których chowano za murami cmentarzy, potępionych, bez chrześcijańskiego pogrzebu. Chrust gromadzono obok grobu przez wiele miesięcy a każdy przechodzący powinien dorzucić swą gałązkę do stosu. Sądzono, że palący się  ogień oczyszcza zmarłego a żywych chroni przed złymi mocami.

Dia de los Muertos
Dzień Wszystkich Świętych obchodzą katolicy we wszystkich częściach świata. W każdym kraju uroczystości towarzyszą odmienne zwyczaje. 

W Meksyku Dzień Zmarłych czyli Dia de los Muertos łączy rytuały prekolumbijskie i chrześcijańskie. W poszczególnych stanach obrzędy w ramach święta różnią się między sobą, wspólny jest natomiast nastrój radości, wynikający z możliwości obcowania ze zmarłymi. Meksykanie wierzą, że 1 listopada do swoich ziemskich domów wracają dusze zmarłych dzieci zwane angelitos, czyli aniołkami, a dzień później dusze osób dorosłych. Każdej powracającej duszy zapalają świeczkę a w domu przygotowują ołtarzyk przy którym ustawiają zdjęcia zmarłych oraz ich ulubione dania. Ołtarzyk dekoruje się wycinankami z bibuły, jasnopomarańczowymi kwiatami, a często czekoladowymi czaszkami. Przy ołtarzyku zapala się kadzidło. Najsłynniejsze obchody tego święta są w stanie Michoacan, gdzie odbywa się całonocne czuwanie na cmentarzu oraz procesja łodzi z zapalonymi świecami  po jeziorze Patzcuaro.

Pangangaluluwa
Podobny dualizm życia i śmierci panuje w pierwsze listopadowe dni na Filipinach. Obchodzone 1 listopada Święto Zmarłych przypomina wielki odpust. Filipińczycy odwiedzają cmentarze, przed którymi kwitnie handel, dekorują groby i zapalają świece. Następnie na cmentarzach, w gronie rodziny i znajomych spędzają cały dzień a często i noc,  jedząc wspólnie przyniesione potrawy. Na Filipinach od domu do domu wędrują też muzykanci, którzy swoim śpiewem i graniem przypominają o tych, którzy odeszli i w ich imieniu proszą o jałmużnę i modlitwę. Zwyczaj nazywa się pangangaluluwa.

Wigilia Wszystkich Świętych
Pamięć o tych, którzy odeszli jest cechą immanentną wielu kultur i religii. W krajach niekatolickich nie obchodzi się wprawdzie Dnia Wszystkich Świętych ale pamięta się o zmarłych. W niektórych krajach anglosaskich o tradycji protestanckiej takich jak Stany Zjednoczone, Nowa Zelandia, Australia czy Wielka Brytania 31 października obchodzi się  wywodzące się z celtyckiej tradycji Halloween. W kalendarzu Celtów 31 października był ostatnim dniem w roku. Był to też czas pożegnania duchów ludzi, którzy zmarli w ciągu ostatniego roku oraz czasem rozrachunku dobra ze złem. Symbolem Halloween jest wydrążona dynia z wyciętymi oczami, nosem i ustami oraz z zapaloną świeczką w środku. Słowo Halloween jest zlepkiem słów „ All Hollows Eve” i oznacza Wigilię Wszystkich Świętych.

O ile w Irlandii święto to miało charakter sacrum i przez wiele stuleci obowiązywał w tym dniu post, o tyle obecnie polega na hucznej zabawie. 

W protestanckiej Szwecji Zaduszki są świętem ruchomym i przypadają w pierwszą sobotę listopada.
W krajach prawosławnych nie obchodzi się dnia Wszystkich Świętych. W Bułgarii ,na przykład, zmarłych wspomina się w tzw Zaduszki Archanielskie. Święto to przypada w poprzedzającą 8 listopada sobotę.  Święto ma charakter nie tylko prywatny, gdyż tego dnia czci się pamięć żołnierzy poległych za ojczyznę. Na cmentarzach wojskowych i przy grobie Nieznanego żołnierza w Sofii składane są wieńce i kwiaty. Bułgarzy odwiedzając też groby swoich bliskich zapalają świece a czasami zgodnie z tradycją polewają je czerwonym winem.




 


 

POLECANE
Tadeusz Płużański: „Człowiek z bunkra”. Jeden z najdłużej ukrywających się Żołnierzy Niezłomnych tylko u nas
Tadeusz Płużański: „Człowiek z bunkra”. Jeden z najdłużej ukrywających się Żołnierzy Niezłomnych

14 czerwca 2017 r. zmarł w wieku 95 lat w Gryficach w zachodniopomorskim mjr Andrzej Kiszka, ps. "Dąb", żołnierz Armii Krajowej i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Na mocy amnestii z 1947 r. ujawnił się, ale zagrożony aresztowaniem powrócił do walki z czerwonymi okupantami Polski, którą kontynuował przez następne 15 lat - do grudnia 1961 r. Wtedy, na skutek zdrady, został zatrzymany przez milicję w bunkrze, w którym się ukrywał. Komuniści skazali go na dożywocie, zamienione ostatecznie na 15 lat więzienia.

Przyszedł Giertych do Tuska.... Opublikowano szokujące nagranie z ostatniej chwili
"Przyszedł Giertych do Tuska...". Opublikowano szokujące nagranie

Michał Karnowski w programie "Minęła 20:15" na antenie Telewizji wPolsce24 ujawnił fragment taśm, na których – jak przekazał – mają rozmawiać Roman Giertych oraz Donald Tusk.

Izrael zaatakował Iran. Głos zabrał Ali Chamenei Wiadomości
Izrael zaatakował Iran. Głos zabrał Ali Chamenei

Izrael zaatakował w piątek irańskie obiekty nuklearne i wojskowe. Głos w tej sprawie zabrał przywódca Iranu Ali Chamenei.

Die Welt: autorytet Tuska się chwieje Wiadomości
Die Welt: autorytet Tuska się chwieje

- Autorytet Tuska się chwieje - pisze niemiecki "Die Welt", gdzie w warszawski korespondent Philip Fritz przygląda się sytuacji rządu Donalda Tuska.

Kosiniak-Kamysz krytykuje Giertycha: To nieodpowiedzialne z ostatniej chwili
Kosiniak-Kamysz krytykuje Giertycha: To nieodpowiedzialne

– Każdy głos jest ważny i wszystkie wątpliwości powinny być wyjaśnione. Ale dzisiaj podważanie w jakikolwiek sposób decyzji Polaków jest nieodpowiedzialne – powiedział wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz komentując w ten sposób zachowanie posła KO Romana Giertycha.

Niemcy oszukali Ukraińców. Któż mógłby się spodziewać Wiadomości
Niemcy oszukali Ukraińców. "Któż mógłby się spodziewać"

Jak poinformował minister obrony Niemiec Boris Pistorius, rząd Friedricha Merza nie rozważa przekazania Ukrainie pocisków Taurus.

Iran wystrzelił rakiety w stronę Izraela z ostatniej chwili
Iran wystrzelił rakiety w stronę Izraela

W piątek po godz. 20 czasu polskiego Iran rozpoczął atak odwetowy na Izrael. W całym Izraelu obowiązują alarmy rakietowe.

Izrael zaatakował Iran. Polskie MSZ bije na alarm z ostatniej chwili
Izrael zaatakował Iran. Polskie MSZ bije na alarm

Polskie MSZ odradza wszelkie podróże do Izraela. Informuje też, że tymczasowo zamknięta jest przestrzeń powietrzna, a ruch lotniczy został wstrzymany.

Noc długich noży w Platformie Obywatelskiej Wiadomości
"Noc długich noży w Platformie Obywatelskiej"

Jak twierdzi Marcin Torz kilku radnych miejskich z Wrocławia może zostać wyrzuconych z Platformy Obywatelskiej.

Tȟašúŋke Witkó: Stan gry po Stambule tylko u nas
Tȟašúŋke Witkó: Stan gry po Stambule

Moi wspaniali Czytelnicy zapewne zwrócili uwagę, że z przestrzeni dyplomatyczno-medialnej zniknął – lub został zahibernowany i to dość dawno temu – pomysł wysłania europejskiego kontyngentu zbrojnego, którego zadaniem miałoby być rozdzielenie walczących wojsk rosyjskich i ukraińskich oraz strzeżenie pasa ziemi niczyjej, tworzącego strefę buforową pomiędzy zwaśnionymi stronami.

REKLAMA

Zaduszki. Zaduma

W wielu kulturach światy żywych i umarłych połączone są swoistym mostem, którego filarami są głęboko zakorzenione w kulturze obrzędy i rytuały.
znicz Zaduszki. Zaduma
znicz / morguefile.com

Dzień Wszystkich Świętych wywodzi się z kultu, jakim otaczano zmarłych męczenników, w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Przez siedem wieków święto obchodzone było 1 maja. Dopiero papież Grzegorz III w 731 roku przeniósł uroczystość na 1 listopada, a niemal sto lat później Grzegorz VI ogłosił, że w dniu tym należy wspominać wszystkich świętych kościoła powszechnego. Po przez ustanowienie dnia Wszystkich Świętych kościół chciał zachęcić wiernych do brania za wzór postępowania życie świętych. 

Jest to uroczystość radosna, bo podkreśla możliwość zbawienia i fakt, że poprzez świętych można zanosić do Boga prośby i intencje. Dlatego w kościołach biją dzwony, grają organy a księża celebrują msze w białych szatach.

Zaduszki
W odróżnieniu od Dnia Wszystkich Święch, obchodzone 2 listopada Zaduszki tradycyjnie wypełnia nastrój zadumy. Wierni modlą się za dusze osób, które przebywają w czyśćcu, a księża odprawiają liturgię w czarnych szatach i wymieniają nazwiska zmarłych podczas tzw. wypominków.

Tradycja czczenia zmarłych, czy też ich wspominania sięga w Europie czasów przedchrześcijańskich. Dawni Słowianie składali ofiarę zmarłym w postaci pokarmów.  Ofiara nigdy nie zawierała mięsa, bo uważano, że jest ono zbyt silnie powiązane z żywym człowiekiem. W 998 roku św. Odylon, przeor opactwa w Cluny zaadoptował pogańską tradycję do wymogów religii chrześcijańskiej. Pod wpływem  nauczania kościoła zastąpiono składanie ofiar jałmużną i dzieleniem się chlebem. Wkrótce pojawili się tzw. proszalni dziadowie, którzy wędrując z miejsca na miejsce w zamian za otrzymywane datki i pożywienie modlili się za ofiarodawców i zmarłych z ich rodzin.


Dziady
W epoce romantyzmu nastała moda na odkrywanie prastarych i ludowych obrzędów. Adam Mickiewicz w dramacie „ Dziady” opisał występujący w Polsce Wschodniej i na Litwie rytuał upamiętniający osoby zmarłe. Obrzędy Dziadów organizowano w pełnej tajemnicy w noc zaduszną. Ludzie zbierali się w ciemnościach i przygotowywali suty posiłek dla zgłodniałych duchów a kiedy wszystko było gotowe, guślarz rozpoczynał uroczystość wywołując kolejno duchy według ich stopnia przewinienia. Zebrani słuchali wyznań duchów i naradzali się w jaki sposób można pomóc zbłąkanej duszy. Sposób osądzania czynów zmarłych działał na wyobraźnię zgromadzonych i mówiąc językiem współczesnym miał charakter prewencyjny.

Ludowa tradycja znała również zwyczaj palenie ognia. W noc zaduszkową ogniska rozniecano na cmentarzach, rozstajach dróg i obejściach, aby płomienie wskazywały drogę błąkającym się duszom. Ogniska wzniecano również na grobach samobójców, których chowano za murami cmentarzy, potępionych, bez chrześcijańskiego pogrzebu. Chrust gromadzono obok grobu przez wiele miesięcy a każdy przechodzący powinien dorzucić swą gałązkę do stosu. Sądzono, że palący się  ogień oczyszcza zmarłego a żywych chroni przed złymi mocami.

Dia de los Muertos
Dzień Wszystkich Świętych obchodzą katolicy we wszystkich częściach świata. W każdym kraju uroczystości towarzyszą odmienne zwyczaje. 

W Meksyku Dzień Zmarłych czyli Dia de los Muertos łączy rytuały prekolumbijskie i chrześcijańskie. W poszczególnych stanach obrzędy w ramach święta różnią się między sobą, wspólny jest natomiast nastrój radości, wynikający z możliwości obcowania ze zmarłymi. Meksykanie wierzą, że 1 listopada do swoich ziemskich domów wracają dusze zmarłych dzieci zwane angelitos, czyli aniołkami, a dzień później dusze osób dorosłych. Każdej powracającej duszy zapalają świeczkę a w domu przygotowują ołtarzyk przy którym ustawiają zdjęcia zmarłych oraz ich ulubione dania. Ołtarzyk dekoruje się wycinankami z bibuły, jasnopomarańczowymi kwiatami, a często czekoladowymi czaszkami. Przy ołtarzyku zapala się kadzidło. Najsłynniejsze obchody tego święta są w stanie Michoacan, gdzie odbywa się całonocne czuwanie na cmentarzu oraz procesja łodzi z zapalonymi świecami  po jeziorze Patzcuaro.

Pangangaluluwa
Podobny dualizm życia i śmierci panuje w pierwsze listopadowe dni na Filipinach. Obchodzone 1 listopada Święto Zmarłych przypomina wielki odpust. Filipińczycy odwiedzają cmentarze, przed którymi kwitnie handel, dekorują groby i zapalają świece. Następnie na cmentarzach, w gronie rodziny i znajomych spędzają cały dzień a często i noc,  jedząc wspólnie przyniesione potrawy. Na Filipinach od domu do domu wędrują też muzykanci, którzy swoim śpiewem i graniem przypominają o tych, którzy odeszli i w ich imieniu proszą o jałmużnę i modlitwę. Zwyczaj nazywa się pangangaluluwa.

Wigilia Wszystkich Świętych
Pamięć o tych, którzy odeszli jest cechą immanentną wielu kultur i religii. W krajach niekatolickich nie obchodzi się wprawdzie Dnia Wszystkich Świętych ale pamięta się o zmarłych. W niektórych krajach anglosaskich o tradycji protestanckiej takich jak Stany Zjednoczone, Nowa Zelandia, Australia czy Wielka Brytania 31 października obchodzi się  wywodzące się z celtyckiej tradycji Halloween. W kalendarzu Celtów 31 października był ostatnim dniem w roku. Był to też czas pożegnania duchów ludzi, którzy zmarli w ciągu ostatniego roku oraz czasem rozrachunku dobra ze złem. Symbolem Halloween jest wydrążona dynia z wyciętymi oczami, nosem i ustami oraz z zapaloną świeczką w środku. Słowo Halloween jest zlepkiem słów „ All Hollows Eve” i oznacza Wigilię Wszystkich Świętych.

O ile w Irlandii święto to miało charakter sacrum i przez wiele stuleci obowiązywał w tym dniu post, o tyle obecnie polega na hucznej zabawie. 

W protestanckiej Szwecji Zaduszki są świętem ruchomym i przypadają w pierwszą sobotę listopada.
W krajach prawosławnych nie obchodzi się dnia Wszystkich Świętych. W Bułgarii ,na przykład, zmarłych wspomina się w tzw Zaduszki Archanielskie. Święto to przypada w poprzedzającą 8 listopada sobotę.  Święto ma charakter nie tylko prywatny, gdyż tego dnia czci się pamięć żołnierzy poległych za ojczyznę. Na cmentarzach wojskowych i przy grobie Nieznanego żołnierza w Sofii składane są wieńce i kwiaty. Bułgarzy odwiedzając też groby swoich bliskich zapalają świece a czasami zgodnie z tradycją polewają je czerwonym winem.




 



 

Polecane
Emerytury
Stażowe