Dariusz Łaszyca: Oligofagizm szarańczy czyli ósma plaga egipska

„Bóg pogroził ludowi, ale z wiarą praca rozbraja Jego gniewy i klęskę odwraca” – motto na jedynym w świecie pomniku szarańczy w Zwierzyńcu. Pomnik ma prosty kształt rzymskiego sarkofagu na którym wykuta jest data i nazwy okolicznych wsi, które dotknęła ta niszczycielska plaga.
/ pixabay.com

                                                                                                                        
Rój szarańczy może liczyć  nawet pięćdziesiąt miliardów osobników. Taka wielka ilość owadów porusza się zgodnie z kierunkiem wiatru. Trasa dwustu kilometrów na dzień to dla nich nie problem. Pojedyncze osobniki są duże i mogą mieć nawet 6 cm długości. Żyją maksymalnie trzy miesiące. Są zielone, brązowe lub żółte.
Szarańcza wędrowna jest oligofagiem czyli reprezentuje rodzaj owada o wąskiej specjalizacji pokarmowej. Stada szarańczy przemieszczają się głównie po polach i pożerają całe uprawy zbóż oraz kukurydzę, bawełnę, ryż i trawy. Jeden przedstawiciel tego rodzaju owada zjada nawet   2 gramy jedzenia w ciągu doby, co stanowi jego własną wagę. Wyobraźmy sobie milion takich owadów, które mogą zjeść w ciągu doby tonę żywności. Dodatkowo odchody szarańczy są toksyczne i pozostawione na roślinie zatruwają ją. Strach się bać!
Szarańcza jest owadem o podwójnym obliczu, ze spokojnie żerującego owada przemienia się w groźnego łupieżcę. Normalna spokojna forma tego owada żeruje nocą. Co więc powoduje, że staje się on agresywnym pożeraczem zbóż i traw. Otóż wraz z obfitymi opadami, następuje bujny rozwój roślinności i gwałtowny rozwój tych owadów. Ta wielość szarańczy powoduje, że pocierają się one o siebie i przekazują sobie wzajemnie feromony, które inicjują przemianę owada spokojnego w formę migrującą. Odpowiada za to około 500 genów. Chemiczny starter tego zjawiska do dzisiaj nie jest znany. Może i dobrze. Lepiej jak ludzie go nie znają. Ale by się wtedy działo?!
Szarańcza utożsamiana jest z karą Boską. Budziła w ludziach trwogę i strach. Biblijna plaga szarańczy była ósmą z kolei. Czytamy więc, że „Mojżesz zatem wyciągnął laskę nad ziemię egipską, a Jahwe sprowadził na kraj wiatr wschodni na cały ten dzień i całą noc. Kiedy nastał ranek, ów wschodni wiatr przygnał szarańczę. Szarańcza spadła na całą ziemię egipską i wcisnęła się w niezwykłej ilości do każdego zakątka kraju. Nie było przedtem takiej szarańczy, nie będzie też potem! I pokryła całą powierzchnię ziemi i wszystkie owoce na drzewach, które oszczędził grad. W całym Egipcie nie pozostało śladu zieleni na drzewach i roślinach w polu”.
Strach przed szarańczą brał się również z zapisów Apokalipsy św. Jana, wieszczącej koniec świata, gdzie czytamy: „Oto otworzyła się Czeluść wiejąca dymem i z dymu wyszła szarańcza na ziemię i dano jej moc, jaką mają ziemskie skorpiony”.
Chrześcijanie bali się szarańczy, wróżyła ona nadchodzące nieszczęścia. Prorok Izajasz w następujący sposób mówił o miłości człowieka do Boga: „ten, co mieszka nad kręgiem ziemi, której mieszkańcy są jak szarańcza”.
Z drugiej jednak strony szarańcza stanowiła doskonałe pożywienie eremitów i pustelników. Czytamy, że żywili się oni wyłącznie korzonkami i szarańczą. Żyli długo spożywając bogatą w proteiny szarańczę.
W Polsce mamy jedyny na świecie pomnik szarańczy w Zwierzyńcu, który upamiętnia zwycięstwo nad plagą w 1711 roku. Kiedyś znajdował się on w oddalonej o 18 kilometrów Hamerni, ale w 1902 roku Zamojscy przenieśli go do Zwierzyńca, perły lubelskiego Roztocza.

Dariusz  Łaszyca
 

 

POLECANE
Sukces Barcelony w meczu z Osasuną. Drużyna z Katalonii kontynuuje dobrą passę Wiadomości
Sukces Barcelony w meczu z Osasuną. Drużyna z Katalonii kontynuuje dobrą passę

Piłkarze Barcelony, bez Polaków na boisku, w meczu 16. kolejki ekstraklasy Hiszpanii po bramkach Brazylijczyka Raphinhi wygrali z Osasuną Pampeluna 2:0. Katalończycy umocnili się na prowadzeniu w tabeli i do siedmiu punktów powiększyli przewagę nad drugim Realem Madryt.

Wiecie, że na liście 100 najbardziej wpływowych osób AI Magazynu TIME jest dwóch Polaków? gorące
Wiecie, że na liście 100 najbardziej wpływowych osób AI Magazynu TIME jest dwóch Polaków?

Dwóch 30-letnich Polaków znalazło się na liście 100 najbardziej wpływowych osób AI magazynu TIME – obok Elona Muska, Sama Altmana i Marka Zuckerberga. Mati Staniszewski wraz z Piotrem Dąbkowskim stworzyli globalną firmę wartą miliardy dolarów, która dziś wyznacza światowe standardy w sztucznej inteligencji. Na liście magazynu TIME znalazł się również wybitny polski informatyk JakubPachocki.

Legendarny aktor walczy z chorobą. Są nowe doniesienia z ostatniej chwili
Legendarny aktor walczy z chorobą. Są nowe doniesienia

Bruce Willis od kilku lat walczy z poważnymi problemami zdrowotnymi. W 2022 roku zdiagnozowano u niego afazję, a rok później demencję czołowo-skroniową. Choroba postępuje, dlatego aktor przebywa obecnie w specjalistycznym ośrodku pod stałą opieką.

Pośród więźniów politycznych uwolnionych przez białoruski reżim brak Andrzeja Poczobuta. Jest komentarz Andżeliki Borys Wiadomości
Pośród więźniów politycznych uwolnionych przez białoruski reżim brak Andrzeja Poczobuta. Jest komentarz Andżeliki Borys

W sobotę 13 grudnia 2025 r. reżim Alaksandra Łukaszenki uwolnił 123 więźniów politycznych. Decyzja jest efektem negocjacji z administracją prezydenta USA Donalda Trumpa - w zamian Stany Zjednoczone zniosły sankcje na kluczowy dla Białorusi koncern nawozowy Bielaruskali.

Komunikat dla mieszkańców woj. warmińsko-mazurskiego Wiadomości
Komunikat dla mieszkańców woj. warmińsko-mazurskiego

W nowym rozkładzie jazdy, który zacznie obowiązywać 14 grudnia, będzie więcej regionalnych połączeń kolejowych, m.in. z Olsztyna do Działdowa i Elbląga - przekazał w sobotę Urząd Marszałkowski w Olsztynie. Na finansowanie transportu kolejowego samorząd województwa przeznacza ponad 100 mln zł rocznie.

Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków zamierza umieścić najpoważniejsze ostrzeżenie na szczepionkach przeciwko COVID-19 Wiadomości
Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków zamierza umieścić najpoważniejsze ostrzeżenie na szczepionkach przeciwko COVID-19

Amerykańska FDA planuje dodać ostrzeżenie w czarnej ramce (black box warning) do szczepionek przeciwko COVID-19. To najpoważniejsze ostrzeżenie agencji, stosowane przy ryzyku śmierci, poważnych reakcji czy niepełnosprawności.

„Prowadzi nas z uśmiechem w przepaść”. Ostre podsumowanie dwóch lat rządów Tuska Wiadomości
„Prowadzi nas z uśmiechem w przepaść”. Ostre podsumowanie dwóch lat rządów Tuska

W sobotę, 13 grudnia 2025 roku, mijają dokładnie dwa lata od zaprzysiężenia koalicyjnego rządu Donalda Tuska - złożonego z KO, PSL, Polski 2050 i Nowej Lewicy. Z tej okazji Sławomir Mentzen, lider Konfederacji, opublikował na X ostrą krytykę premiera i jego ekipy. „Ten rząd jest dokładnie taki, jakiego można było się spodziewać po Tusku - leniwy i pozbawiony ambicji” - napisał.

Działaczka białoruskiej opozycji: Andrzej Poczobut odmówił ułaskawienia z ostatniej chwili
Działaczka białoruskiej opozycji: Andrzej Poczobut odmówił ułaskawienia

Mieszkająca we Włoszech białoruska działaczka opozycyjna Julia Juchno poinformowała w sobotę PAP, że dziennikarz przebywający w białoruskim więzieniu Andrzej Poczobut odmówił ułaskawienia i dlatego nie znalazł się na liście osób uwolnionych przez reżim Łukaszenki.

IMGW wydał nowy komunikat. Oto co nas czeka z ostatniej chwili
IMGW wydał nowy komunikat. Oto co nas czeka

Jak informuje IMGW, północna Europa oraz Wyspy Brytyjskie pozostaną pod wpływem głębokiego niżu islandzkiego. Również północno-zachodnia Rosja będzie w obszarze niżu. Natomiast południowa, centralna części kontynentu oraz większość zachodniej Europy będą pod wpływem rozległego wyżu z centrami nad Alpami oraz Bałkanami. Polska pozostanie w obszarze przejściowym pomiędzy wyżej wspomnianym wyżem a niżem islandzkim. Będziemy w dość ciepłym powietrzu polarnym morskim.

Bundeswehra na wschodniej granicy Polski. Niemieckie media ujawniają plany z ostatniej chwili
Bundeswehra na wschodniej granicy Polski. Niemieckie media ujawniają plany

Niemieckie media informują o planowanym zaangażowaniu Bundeswehry we wzmocnienie wschodniej granicy Polski. Żołnierze mają uczestniczyć w działaniach inżynieryjnych w ramach polskiej operacji ochronnej, której celem jest zabezpieczenie granicy z Białorusią i Rosją. Misja ma rozpocząć się w kwietniu 2026 roku i potrwać kilkanaście miesięcy.

REKLAMA

Dariusz Łaszyca: Oligofagizm szarańczy czyli ósma plaga egipska

„Bóg pogroził ludowi, ale z wiarą praca rozbraja Jego gniewy i klęskę odwraca” – motto na jedynym w świecie pomniku szarańczy w Zwierzyńcu. Pomnik ma prosty kształt rzymskiego sarkofagu na którym wykuta jest data i nazwy okolicznych wsi, które dotknęła ta niszczycielska plaga.
/ pixabay.com

                                                                                                                        
Rój szarańczy może liczyć  nawet pięćdziesiąt miliardów osobników. Taka wielka ilość owadów porusza się zgodnie z kierunkiem wiatru. Trasa dwustu kilometrów na dzień to dla nich nie problem. Pojedyncze osobniki są duże i mogą mieć nawet 6 cm długości. Żyją maksymalnie trzy miesiące. Są zielone, brązowe lub żółte.
Szarańcza wędrowna jest oligofagiem czyli reprezentuje rodzaj owada o wąskiej specjalizacji pokarmowej. Stada szarańczy przemieszczają się głównie po polach i pożerają całe uprawy zbóż oraz kukurydzę, bawełnę, ryż i trawy. Jeden przedstawiciel tego rodzaju owada zjada nawet   2 gramy jedzenia w ciągu doby, co stanowi jego własną wagę. Wyobraźmy sobie milion takich owadów, które mogą zjeść w ciągu doby tonę żywności. Dodatkowo odchody szarańczy są toksyczne i pozostawione na roślinie zatruwają ją. Strach się bać!
Szarańcza jest owadem o podwójnym obliczu, ze spokojnie żerującego owada przemienia się w groźnego łupieżcę. Normalna spokojna forma tego owada żeruje nocą. Co więc powoduje, że staje się on agresywnym pożeraczem zbóż i traw. Otóż wraz z obfitymi opadami, następuje bujny rozwój roślinności i gwałtowny rozwój tych owadów. Ta wielość szarańczy powoduje, że pocierają się one o siebie i przekazują sobie wzajemnie feromony, które inicjują przemianę owada spokojnego w formę migrującą. Odpowiada za to około 500 genów. Chemiczny starter tego zjawiska do dzisiaj nie jest znany. Może i dobrze. Lepiej jak ludzie go nie znają. Ale by się wtedy działo?!
Szarańcza utożsamiana jest z karą Boską. Budziła w ludziach trwogę i strach. Biblijna plaga szarańczy była ósmą z kolei. Czytamy więc, że „Mojżesz zatem wyciągnął laskę nad ziemię egipską, a Jahwe sprowadził na kraj wiatr wschodni na cały ten dzień i całą noc. Kiedy nastał ranek, ów wschodni wiatr przygnał szarańczę. Szarańcza spadła na całą ziemię egipską i wcisnęła się w niezwykłej ilości do każdego zakątka kraju. Nie było przedtem takiej szarańczy, nie będzie też potem! I pokryła całą powierzchnię ziemi i wszystkie owoce na drzewach, które oszczędził grad. W całym Egipcie nie pozostało śladu zieleni na drzewach i roślinach w polu”.
Strach przed szarańczą brał się również z zapisów Apokalipsy św. Jana, wieszczącej koniec świata, gdzie czytamy: „Oto otworzyła się Czeluść wiejąca dymem i z dymu wyszła szarańcza na ziemię i dano jej moc, jaką mają ziemskie skorpiony”.
Chrześcijanie bali się szarańczy, wróżyła ona nadchodzące nieszczęścia. Prorok Izajasz w następujący sposób mówił o miłości człowieka do Boga: „ten, co mieszka nad kręgiem ziemi, której mieszkańcy są jak szarańcza”.
Z drugiej jednak strony szarańcza stanowiła doskonałe pożywienie eremitów i pustelników. Czytamy, że żywili się oni wyłącznie korzonkami i szarańczą. Żyli długo spożywając bogatą w proteiny szarańczę.
W Polsce mamy jedyny na świecie pomnik szarańczy w Zwierzyńcu, który upamiętnia zwycięstwo nad plagą w 1711 roku. Kiedyś znajdował się on w oddalonej o 18 kilometrów Hamerni, ale w 1902 roku Zamojscy przenieśli go do Zwierzyńca, perły lubelskiego Roztocza.

Dariusz  Łaszyca
 


 

Polecane