Dawca nasienia ze śmiercionośną mutacją genetyczną spłodził blisko 200 dzieci w Europie. Część już zmarła

Blisko 200 dzieci w całej Europie mogło odziedziczyć śmiertelnie groźną mutację nowotworową po anonimowym dawcy nasienia z Danii. Przez kilkanaście lat jego nasienie wykorzystywano w klinikach leczenia niepłodności, choć – jak dziś wiadomo – ok. 20 proc. jego plemników zawierało uszkodzenie genu TP53, związanego z ekstremalnie wysokim ryzykiem rozwoju raka u dzieci i dorosłych.
Laboratorium (zdj. ilustracyjne)
Laboratorium (zdj. ilustracyjne) / Pixabay/Herney

Co musisz wiedzieć?

  • Dawca spermy, nosiciel mutacji uszkadzającej gen TP53, spłodził co najmniej 197 dzieci.
  • Mutacja odpowiada za zespół Li-Fraumeni, dający 90 proc. ryzyka zachorowania na raka w ciągu całego życia.
  • Część dzieci już zmarła, a wiele cierpi na liczne nowotwory.
  • Sprawę ujawniło śledztwo 14 nadawców publicznych z Europy, w tym BBC.
  • Europejski Bank Spermy przyznaje, że w wielu krajach przekroczono limity liczby dzieci, które mogą powstać z nasienia jednego dawcy.

 

Śledztwo ujawnia dramat: nawet 197 dzieci 

Międzynarodowe śledztwo dziennikarskie ujawniło, że duński dawca, regularnie oddający sper­mę od 2005 r., został wykorzystany w programach leczenia niepłodności przez blisko 17 lat. Jego nasienie trafiło do 67 klinik w 14 krajach Europy.

Dotychczas ustalono co najmniej 197 urodzeń, ale liczba ta może być wyższa – nie wszystkie państwa udostępniły dane.

 

Groźna mutacja TP53. 90 proc. ryzyka raka przez całe życie

Choć sam dawca jest zdrowy, część jego komórek zawiera mutację genu TP53, odpowiedzialnego za kontrolę rozwoju komórek. Około 20 proc. jego plemników nosiło wadę, która – kiedy trafiła do komórki jajowej – trafia do każdej komórki organizmu dziecka.

Mutacja ta wywołuje zespół Li-Fraumeni, jedno z najcięższych znanych zaburzeń genetycznych związanych z nowotworami. Daje 90 proc. ryzyka zachorowania na raka, także w dzieciństwie. Część dzieci już zmarła, niektóre zachorowały na dwa różne nowotwory.

 

Rodziny nie były świadome zagrożenia

Kliniki zaczęły informować rodziców dopiero po odkryciu mutacji. Jedna z matek z Francji, której córka odziedziczyła wadliwy gen, mówi, że żyje w „ciągłej niepewności”, bo ryzyko choroby będzie towarzyszyć dziecku do końca życia.

Leczenie obejmuje coroczne badania MRI całego ciała, USG jamy brzusznej, a kobiety często decydują się na profilaktyczne usunięcie piersi.

 

"Limity wykorzystania dawcy zostały przekroczone"

Bank spermy przyznał, że w kilku krajach wykorzystano nasienie dawcy znacznie powyżej lokalnych limitów.
W Belgii prawo pozwala, by jeden dawca był użyty dla maksymalnie sześciu rodzin. W tym przypadku było to 38 kobiet i 53 dzieci – niemal dziesięciokrotne przekroczenie.

Instytucja podkreśla, że mutacji nie można było wykryć rutynowymi badaniami, ale po ujawnieniu problemu dawca został natychmiast zablokowany.


 

POLECANE
Balázs Orbán: Masowa migracja jest największym zagrożeniem dla Europy gorące
Balázs Orbán: Masowa migracja jest największym zagrożeniem dla Europy

Główny strateg Węgier ostrzegł, że Europa jest “uwięziona” w masowej migracji i niemożliwej do wygrania wojnie zastępczej na Ukrainie, ponieważ jej przywódcy służą Brukseli i ideologii liberalnej, a nie interesom własnych narodów – w rozmowie z GB News dodał, że tylko kraje chcące przeciwstawić się UE w kwestiach granic, polityki rodzinnej i wojny mogą uniknąć upadku cywilizacji.

Informacje ws. rozszerzonej wersji Strategii Bezpieczeństwa Narodowego USA. Biały Dom wydał oświadczenie z ostatniej chwili
Informacje ws. rozszerzonej wersji Strategii Bezpieczeństwa Narodowego USA. Biały Dom wydał oświadczenie

Doniesienia o dłuższej, wewnętrznej wersji Strategii Bezpieczeństwa Narodowego USA to fake news - powiedziała PAP zastępca rzecznik Białego Domu Anna Kelly. Według doniesień Defense One, tajna wersja dokumentu miała mówić m.in. o odciąganiu Polski i innych państw od Unii Europejskiej.

Berlin przeciw Bożemu Narodzeniu. Próbują odinstalować chrześcijaństwo Wiadomości
Berlin przeciw Bożemu Narodzeniu. "Próbują odinstalować chrześcijaństwo"

Berlin przygotowuje wycieczkę pod hasłem „Dekolonizacja Bożego Narodzenia”. Zwiedzający przejdą z przewodnikiem po ogrodzie bożonarodzeniowym w kościele Friedenskirche Charlottenburg, by zobaczyć „kolonialne i dyskryminujące obrazy” w historii świąt. Projekt finansuje Departament Kultury i Spójności Społecznej Senatu Berlina. Absurd tego przedsięwzięcia krytykują nawet muzułmanie. 

Cel klimatyczny na rok 2040: porozumienie w sprawie redukcji emisji o 90% w prawie klimatycznym UE z ostatniej chwili
Cel klimatyczny na rok 2040: porozumienie w sprawie redukcji emisji o 90% w prawie klimatycznym UE

Od 2036 r. pięć punktów procentowych redukcji emisji może pochodzić z międzynarodowych kredytów węglowych

Niemcy najbardziej obawiają się prawicowego ekstremizmu tylko u nas
Niemcy najbardziej obawiają się prawicowego ekstremizmu

Niemcy coraz mocniej obawiają się prawicowego ekstremizmu — wynika z nowych badań, na które zwraca uwagę ekspert ds. Niemiec Aleksandra Fedorska. Dane pokazują nieoczekiwany zwrot opinii publicznej, w którym lęk przed ekstremizmem ma przewyższać obawy związane z migracją.

Jest wyrok ws. Stanowski kontra Janoszek: Film do usunięcia, 20 tys. zł zadośćuczynienia z ostatniej chwili
Jest wyrok ws. Stanowski kontra Janoszek: Film do usunięcia, 20 tys. zł zadośćuczynienia

Sąd Okręgowy w Warszawie ogłosił wyrok w procesie Natalii Janoszek przeciwko Krzysztofowi Stanowskiemu i Kanałowi Sportowemu. Nakazał trwałe usunięcie filmu dziennikarza oraz zasądził 20 tys. zł zadośćuczynienia dla powódki. Decyzję sądu skomentował sam Krzysztof Stanowski.

Nie żyje rumuński generał oskarżany o próbę puczu z inspiracji Rosji z ostatniej chwili
Nie żyje rumuński generał oskarżany o próbę puczu z inspiracji Rosji

W wieku 101 lat zmarł generał Radu Theodoru – emerytowany rumuński dowódca lotnictwa, którego nazwisko w ostatnim roku ponownie trafiło na nagłówki mediów z powodu śledztwa prowadzonego przez rumuńskie służby. Generał był łączony z grupą oskarżaną o działania uznane za zdradę stanu oraz o promowanie prorosyjskich idei.

Dawca nasienia ze śmiercionośną mutacją genetyczną spłodził blisko 200 dzieci w Europie. Część już zmarła Wiadomości
Dawca nasienia ze śmiercionośną mutacją genetyczną spłodził blisko 200 dzieci w Europie. Część już zmarła

Blisko 200 dzieci w całej Europie mogło odziedziczyć śmiertelnie groźną mutację nowotworową po anonimowym dawcy nasienia z Danii. Przez kilkanaście lat jego nasienie wykorzystywano w klinikach leczenia niepłodności, choć – jak dziś wiadomo – ok. 20 proc. jego plemników zawierało uszkodzenie genu TP53, związanego z ekstremalnie wysokim ryzykiem rozwoju raka u dzieci i dorosłych.

Muzyk kultowego zespołu w ciężkim stanie. Koncerty przełożone z ostatniej chwili
Muzyk kultowego zespołu w ciężkim stanie. Koncerty przełożone

Znany polski artysta Kazik Staszewski trafił na początku grudnia na Oddział Intensywnej Terapii na Teneryfie. Zespół Kult poinformował, że wszystkie koncerty z jego udziałem do kwietnia 2026 roku.

Kolejna decyzja MEN: od kwietnia nowa ocena w szkołach pilne
Kolejna decyzja MEN: od kwietnia nowa ocena w szkołach

Od kwietnia 2026 roku nauczyciele dostaną nowe narzędzie do diagnozowania potrzeb uczniów. MEN zapowiada, że nowa ocena ma wspierać rozwój dzieci, a nie zastępować tradycyjne stopnie.

REKLAMA

Dawca nasienia ze śmiercionośną mutacją genetyczną spłodził blisko 200 dzieci w Europie. Część już zmarła

Blisko 200 dzieci w całej Europie mogło odziedziczyć śmiertelnie groźną mutację nowotworową po anonimowym dawcy nasienia z Danii. Przez kilkanaście lat jego nasienie wykorzystywano w klinikach leczenia niepłodności, choć – jak dziś wiadomo – ok. 20 proc. jego plemników zawierało uszkodzenie genu TP53, związanego z ekstremalnie wysokim ryzykiem rozwoju raka u dzieci i dorosłych.
Laboratorium (zdj. ilustracyjne)
Laboratorium (zdj. ilustracyjne) / Pixabay/Herney

Co musisz wiedzieć?

  • Dawca spermy, nosiciel mutacji uszkadzającej gen TP53, spłodził co najmniej 197 dzieci.
  • Mutacja odpowiada za zespół Li-Fraumeni, dający 90 proc. ryzyka zachorowania na raka w ciągu całego życia.
  • Część dzieci już zmarła, a wiele cierpi na liczne nowotwory.
  • Sprawę ujawniło śledztwo 14 nadawców publicznych z Europy, w tym BBC.
  • Europejski Bank Spermy przyznaje, że w wielu krajach przekroczono limity liczby dzieci, które mogą powstać z nasienia jednego dawcy.

 

Śledztwo ujawnia dramat: nawet 197 dzieci 

Międzynarodowe śledztwo dziennikarskie ujawniło, że duński dawca, regularnie oddający sper­mę od 2005 r., został wykorzystany w programach leczenia niepłodności przez blisko 17 lat. Jego nasienie trafiło do 67 klinik w 14 krajach Europy.

Dotychczas ustalono co najmniej 197 urodzeń, ale liczba ta może być wyższa – nie wszystkie państwa udostępniły dane.

 

Groźna mutacja TP53. 90 proc. ryzyka raka przez całe życie

Choć sam dawca jest zdrowy, część jego komórek zawiera mutację genu TP53, odpowiedzialnego za kontrolę rozwoju komórek. Około 20 proc. jego plemników nosiło wadę, która – kiedy trafiła do komórki jajowej – trafia do każdej komórki organizmu dziecka.

Mutacja ta wywołuje zespół Li-Fraumeni, jedno z najcięższych znanych zaburzeń genetycznych związanych z nowotworami. Daje 90 proc. ryzyka zachorowania na raka, także w dzieciństwie. Część dzieci już zmarła, niektóre zachorowały na dwa różne nowotwory.

 

Rodziny nie były świadome zagrożenia

Kliniki zaczęły informować rodziców dopiero po odkryciu mutacji. Jedna z matek z Francji, której córka odziedziczyła wadliwy gen, mówi, że żyje w „ciągłej niepewności”, bo ryzyko choroby będzie towarzyszyć dziecku do końca życia.

Leczenie obejmuje coroczne badania MRI całego ciała, USG jamy brzusznej, a kobiety często decydują się na profilaktyczne usunięcie piersi.

 

"Limity wykorzystania dawcy zostały przekroczone"

Bank spermy przyznał, że w kilku krajach wykorzystano nasienie dawcy znacznie powyżej lokalnych limitów.
W Belgii prawo pozwala, by jeden dawca był użyty dla maksymalnie sześciu rodzin. W tym przypadku było to 38 kobiet i 53 dzieci – niemal dziesięciokrotne przekroczenie.

Instytucja podkreśla, że mutacji nie można było wykryć rutynowymi badaniami, ale po ujawnieniu problemu dawca został natychmiast zablokowany.



 

Polecane