Dr Szarek: Staszek Pyjas był człowiekiem niezwykle odważnym i konsekwentnym

– Staszek Pyjas był człowiekiem niezwykle odważnym. Nie godził się na życie w kłamstwie – powiedział prezes IPN podczas spotkania w Gilowicach koło Żywca. W 41. rocznicę śmierci studenta UJ i współpracownika KOR dr Jarosław Szarek podkreślił, że nie możemy zapomnieć również o Stanisławie Pietraszce, przyjacielu Pyjasa, studencie fizyki na UJ. Zwłoki Pietraszki znaleziono w lipcu 1977 r. Jako ostatni widział Pyjasa żywego i sporządził portret pamięciowy prawdopodobnego zabójcy.
– Gdy patrzymy na zdjęcie tego młodego chłopaka, zdolnego studenta, syna tej wioski, ucznia liceum żywieckiego, wpisanego do Złotej Księgi, zastanawiamy się, kim byłby dzisiaj. Nie mógł zostać pisarzem, redaktorem, ale coś mu zawdzięczamy. Jestem zbudowany tym, że państwo o nim pamiętają – zwrócił się dr Szarek do młodzieży obecnej na spotkaniu w Gilowicach.

Zdaniem prezesa IPN, „Staszek Pyjas był człowiekiem niezwykle odważnym i konsekwentnym”. – Nie godził się na życie w kłamstwie. Już jako licealista pisał antysystemowe wierszyki, znalazł się w grupie ludzi, którzy chcieli założyć niezależne pismo – wtedy zainteresowała się nim SB. 12 kwietnia 1976 r. został wezwany na przesłuchanie, podobnie jak jego przyjaciele. Lesław Maleszka podpisał wtedy zobowiązanie do współpracy, zaczął donosić na Pyjasa. Krąg inwigilacji się zacieśniał, on to czuł, ale był nadal aktywny – tłumaczył dr Szarek.

Dr Szarek przypomniał, że po protestach w Radomiu i Ursusie w 1976 r. „Pyjas nie bał się zbierać podpisów poparcia wśród studentów dla strajkujących robotników. Zebrał ich 500, zbierał też pieniądze na Komitet Obrony Robotników, a do tego trzeba było dużej odwagi”.

– Po śmierci Pyjas zaczyna czynić więcej niż za życia. Grupka jego przyjaciół jest aktywna w Krakowie, choć nikt nie ma wątpliwości, że każdy może być ofiarą. Zawiązuje się Studencki Komitet Solidarności. Jego członkowie po raz pierwszy wprowadzili do obiegu publicznego słowo „Solidarność”, które potem zostało wykorzystane na Wybrzeżu. SKS powstał też w Gdańsku – działał tam m.in. Błażej Wyszkowski. I w końcu powstał „NSZZ Solidarność”, który zmienił bieg historii. I to z Polski wyszła siła, która pokonała imperium zła w sposób pokojowy.

– Jeżeli trwa pamięć o Stanisławie Pyjasie, to nie możemy zapomnieć o Stanisławie Pietraszce, jego przyjacielu, studencie V roku fizyki UJ. Na kilka godzin przed śmiercią widział Pyjasa z obcym mężczyzną. Jego portret pamięciowy przekazał prokuraturze po wszczęciu dochodzenia. Dwa miesiące później ciało Pietraszki wyłowione zostało z Zalewu Solińskiego – przypomniał prezes IPN. Dr Szarek złożył kwiaty na grobie Pietraszki w Radziechowym-Wieprzu.

Śledztwo ws. śmierci Pyjasa wznowiono w 1991 r., potem jeszcze kilkakrotnie podejmowano je i umarzano z powodu niemożności wykrycia sprawców. Według ustaleń prokuratury Stanisław Pyjas został śmiertelnie pobity.

ipn.gov.pl

kos

 

POLECANE
Szczyt Trump–Putin–Zełenski. Jest możliwa data z ostatniej chwili
Szczyt Trump–Putin–Zełenski. Jest możliwa data

Donald Trump chce zorganizować trójstronny szczyt z Władimirem Putinem i Wołodymyrem Zełenskim już w najbliższy piątek 22 sierpnia – informuje serwis Axios.

Spotkanie Tuska z zaprzyjaźnionymi dziennikarzami z ostatniej chwili
"Spotkanie Tuska z "zaprzyjaźnionymi dziennikarzami"

Dziennikarz Telewizji Republika Marcin Dobski twierdzi, że odbyło się "spotkanie D. Tuska i kierownictwa rządu z zaprzyjaźnionymi dziennikarzami".

Placówka Schenpfa zapomniała o Święcie Wojska Polskiego? Relacja z polskiego cmentarza pod Monte Cassino z ostatniej chwili
Placówka Schenpfa zapomniała o Święcie Wojska Polskiego? Relacja z polskiego cmentarza pod Monte Cassino

15 sierpnia pod Monte Cassino nie pojawił się żaden przedstawiciel polskich instytucji – relacjonuje Tomasz Łysiak w serwisie niezalezna.pl.

Tragedia na Mazowszu. Znaleziono zwłoki 20-latka z ostatniej chwili
Tragedia na Mazowszu. Znaleziono zwłoki 20-latka

Znaleziono zwłoki 20-latka, który w piątek wieczorem zaginął w okolicy Jeziora Białego w pow. gostynińskim w woj. mazowieckim. Ciało zostało wyciągnięte z wody – poinformowała w sobotę rzeczniczka mazowieckiej policji podinsp. Katarzyna Kucharska.

Efekt Nawrockiego. Szefowa KRS: Część problemów samoczynnie ustępuje z ostatniej chwili
Efekt Nawrockiego. Szefowa KRS: Część problemów samoczynnie ustępuje

Szefowa KRS twierdzi, że po objęciu urzędu przez Karola Nawrockiego kończą się spory o wyłączenia sędziów powołanych po 2018 r.

Komunikat dla mieszkańców Wielkopolski z ostatniej chwili
Komunikat dla mieszkańców Wielkopolski

Sejmik Wielkopolski wybrał nowego skarbnika. Po 21 latach pracy Elżbieta Kuzdro-Lubińska odchodzi na emeryturę – informuje Samorząd Województwa Wielkopolskiego.

Ta książka anonimowego dyplomaty może wstrząsnąć stosunkami niemiecko-polskimi: Tak Niemcy chroniły zbrodniarzy tylko u nas
Ta książka anonimowego dyplomaty może wstrząsnąć stosunkami niemiecko-polskimi: Tak Niemcy chroniły zbrodniarzy

Przedstawiamy naszym Czytelnikom fragment powstającej książki pod roboczym tytułem "Protokół rozbieżności" anonimowego, polskiego dyplomaty od lat pracującego w Niemczech. Książka w zbeletryzowanej formie opisuje szokujący stan stosunków polsko-niemieckich, a także różnego rodzaju postawy Niemców i Polaków.

Ujawniono żądania Putina. Co zrobi Zełenski? z ostatniej chwili
Ujawniono żądania Putina. Co zrobi Zełenski?

Prezydent USA Donald Trump stwierdził podczas rozmowy z europejskimi liderami, że można szybko osiągnąć pokój, jeśli Ukraina wycofa się z reszty obwodu donieckiego – donosi „New York Times”. W zamian Putin miał zaoferować rozejm, a Trump nie wykluczył gwarancji bezpieczeństwa z udziałem żołnierzy USA.

Groźny wypadek w Toruniu. Kilkanaście osób rannych Wiadomości
Groźny wypadek w Toruniu. Kilkanaście osób rannych

W sobotę, 16 sierpnia 2025 roku, około godziny 10:40, na ulicy Józefa Ignacego Kraszewskiego w Toruniu doszło do groźnego wypadku. Dwa tramwaje zderzyły się w rejonie przystanku Osiedle Młodych, powodując obrażenia u 14 pasażerów i poważne utrudnienia w ruchu miejskim.

Złe wieści dla Tuska. Jest sondaż z ostatniej chwili
Złe wieści dla Tuska. Jest sondaż

Polacy widzą małe szanse, na utworzenie koalicji 13 grudnia po kolejnych wyborach parlamentarnych – wynika z sondażu SW Research dla "Rzeczpospolitej".

REKLAMA

Dr Szarek: Staszek Pyjas był człowiekiem niezwykle odważnym i konsekwentnym

– Staszek Pyjas był człowiekiem niezwykle odważnym. Nie godził się na życie w kłamstwie – powiedział prezes IPN podczas spotkania w Gilowicach koło Żywca. W 41. rocznicę śmierci studenta UJ i współpracownika KOR dr Jarosław Szarek podkreślił, że nie możemy zapomnieć również o Stanisławie Pietraszce, przyjacielu Pyjasa, studencie fizyki na UJ. Zwłoki Pietraszki znaleziono w lipcu 1977 r. Jako ostatni widział Pyjasa żywego i sporządził portret pamięciowy prawdopodobnego zabójcy.
– Gdy patrzymy na zdjęcie tego młodego chłopaka, zdolnego studenta, syna tej wioski, ucznia liceum żywieckiego, wpisanego do Złotej Księgi, zastanawiamy się, kim byłby dzisiaj. Nie mógł zostać pisarzem, redaktorem, ale coś mu zawdzięczamy. Jestem zbudowany tym, że państwo o nim pamiętają – zwrócił się dr Szarek do młodzieży obecnej na spotkaniu w Gilowicach.

Zdaniem prezesa IPN, „Staszek Pyjas był człowiekiem niezwykle odważnym i konsekwentnym”. – Nie godził się na życie w kłamstwie. Już jako licealista pisał antysystemowe wierszyki, znalazł się w grupie ludzi, którzy chcieli założyć niezależne pismo – wtedy zainteresowała się nim SB. 12 kwietnia 1976 r. został wezwany na przesłuchanie, podobnie jak jego przyjaciele. Lesław Maleszka podpisał wtedy zobowiązanie do współpracy, zaczął donosić na Pyjasa. Krąg inwigilacji się zacieśniał, on to czuł, ale był nadal aktywny – tłumaczył dr Szarek.

Dr Szarek przypomniał, że po protestach w Radomiu i Ursusie w 1976 r. „Pyjas nie bał się zbierać podpisów poparcia wśród studentów dla strajkujących robotników. Zebrał ich 500, zbierał też pieniądze na Komitet Obrony Robotników, a do tego trzeba było dużej odwagi”.

– Po śmierci Pyjas zaczyna czynić więcej niż za życia. Grupka jego przyjaciół jest aktywna w Krakowie, choć nikt nie ma wątpliwości, że każdy może być ofiarą. Zawiązuje się Studencki Komitet Solidarności. Jego członkowie po raz pierwszy wprowadzili do obiegu publicznego słowo „Solidarność”, które potem zostało wykorzystane na Wybrzeżu. SKS powstał też w Gdańsku – działał tam m.in. Błażej Wyszkowski. I w końcu powstał „NSZZ Solidarność”, który zmienił bieg historii. I to z Polski wyszła siła, która pokonała imperium zła w sposób pokojowy.

– Jeżeli trwa pamięć o Stanisławie Pyjasie, to nie możemy zapomnieć o Stanisławie Pietraszce, jego przyjacielu, studencie V roku fizyki UJ. Na kilka godzin przed śmiercią widział Pyjasa z obcym mężczyzną. Jego portret pamięciowy przekazał prokuraturze po wszczęciu dochodzenia. Dwa miesiące później ciało Pietraszki wyłowione zostało z Zalewu Solińskiego – przypomniał prezes IPN. Dr Szarek złożył kwiaty na grobie Pietraszki w Radziechowym-Wieprzu.

Śledztwo ws. śmierci Pyjasa wznowiono w 1991 r., potem jeszcze kilkakrotnie podejmowano je i umarzano z powodu niemożności wykrycia sprawców. Według ustaleń prokuratury Stanisław Pyjas został śmiertelnie pobity.

ipn.gov.pl

kos


 

Polecane
Emerytury
Stażowe